نمی‏تواند موفق باشد .
حديثی داريم كه در فقه هم به آن استناد می‏كنند . پيغمبر اكرم فرمود :
« الاسلام يعلو و لا يعلی عليه » ( 1 ) يعنی اسلام علو و برتری پيدا می‏كند ،
غلبه پيدا می‏كند و چيزی بر اسلام پيروز نمی‏شود و غلبه پيدا نمی‏كند . اين‏
حديث از آن احاديثی است كه هر گروهی از علمای اسلام با يك ديد به آن‏
نگريسته و نوعی استنباط كرده‏اند و در واقع از آن جمله‏های متشابه پيغمبر
است ، به اين معنی كه از " جوامع الكلم " پيغمبر است ، يعنی يك لفظ
است به جای چند معنی . توضيح اينكه : علمای فقه كه از ديد فقهی به هر
چيزی نگاه می‏كنند ، از اين حديث چنين استنباط كرده‏اند كه در مقررات‏
اجتماعی اسلام هيچ قانونی كه نتيجه آن اين باشد كه غير مسلمان بر مسلمان‏
برتری پيدا كند وجود ندارد ، و اسلام چنين قانونی را امضاء نمی‏كند . برای‏
مثال آيا در جامعه اسلامی ، يك نفر از اهل ذمه ( مانند يهوديان و مسيحيان‏
و احيانا زرتشتيان ) می‏تواند در حال و شانی قرار بگيرد كه او حاكم باشد و
يك مسلمان محكوم و مثلا يك بنده مسلمان را در اختيار خودش بگيرد ؟
فقهاء می‏گويند : « الاسلام يعلو و لا يعلی عليه » ، يعنی دست اسلام هميشه‏
بايد بالا باشد ، اسلام دست پائين را هرگز نمی‏پذيرد ، و از اين اصل احكامی‏
را استنباط می‏كنند .
متكلمين كه از جنبه ديگری به مسائل نگاه می‏كنند و به اين حديث از ديد
كلامی می‏نگريسته‏اند ( متكلم ، سر و كارش با منطق و استدلال

پاورقی :
1 - نهج الفصاحه ص 214 حديث . 1056

198