فهرست مطالب
اقولا بغير علم 3
انواع رابطه كيفى با موضوع در پديده شناخت 5
تفاوت ديدها در شناخت 5
يكم پذيرش محض آموزشى 7
راه بهره بردارى از اين چشمه سارها در شناخت چيست ؟ 8
توضيح بهره بردارى از واقعيات جهان 9
آموزندگان علوم انسانى مشغول سرازير كردن عامل تعيين كننده سرنوشت حيات به درون پذيرندگان مىباشند 10
توضيح عناصر علوم انسانى عنصر يكم 11
عنصر دوم 12
دوم پذيرش محض تربيتى 13
سوم شناختهاى تقليدى ( وابسته ) 14
بررسى عناصر پنجگانه تقليد عنصر يكم 16
عنصر دوم 18
توضيح حديث تقليد 19
علت اقليت اسف انگيز صاحب نظران بى نياز از تقليد 19
مسائل حياتى كه تقليد در آنها كشف از تباهى زندگى مىكند 21
شرط عدالت تقليد شونده در شناختها و عملهاى تقليدى 23
عنصر سوم شرط اساسى تقليد در هر پديده 25
تقليد شفاف و نا ملموس در شناختها 29
تقليد ناشى از جاذبه شخصيتها 30
جاذبه واقعيت نماى شخصيتها 31
[ 342 ]
تقليد ناشى از جاذبيت قالبهائى كه واقعيتها بوسيله آنها منعكس ميشوند 33
بررسى گيرندگيهاى بشرى 34
عنصر چهارم هدفى كه از تقليد منظور مىگردد 37
يكم هدف معقول از شناختهاى تقليدى 37
دوم هدف نا معقول براى شناختهاى تقليدى 39
نقل بيان ابن سينا 39
عنصر پنجم اعتياد تقليد 40
منبع يكم دوم 40 39
فرضيه و نظره ( نظريه ) ( تئورى ) 42
آنجا كه شناختهاى فرضى و نظرى رنگ علم را مات مىكند 43
فرق ميان فرضيه و نظره مربوط بجهان عينى و قلمرو انسانى 47
آنجا كه شناختهاى علمى رنگ فرضيه و نظر را درخشانتر مىكند 48
شناخت توصيفى محض 49
شناختهاى تعبدى 50
شناختهاى تجربى 51
تحليل تجربه يكم چهارم 53 51
خطر تجربههاى تعميمى 54
فهم منطقى در شناختها 55
فهم برين در شناخت 57
شناختهاى حدسى 59
اقسام حدس يكم سوم 60 59
استشمام در پديده شناخت 62
روشن بينى و روشنفكرى 63
توضيح روشن بينى و روشنفكرى يكم دوم 65 63
مسئله سوم روشنفكرى و حقيقت زمان و واقعيتها 66
بعد مثبت و منفى واقعيات 67
روشنفكرى حقيقى 68
مسئله سوم هويت ذهنى روشنفكرى 70
زعم و نظر و رأى و درايت در شناختها 72
شناختهاى اكتشافى 73
[ 343 ]
شناختهاى اشراقى 75
آيا منكرين شناختهاى اشراقى دليل براى انكار دارند ؟ 77
نقل عباراتى از فرويد و بررسى آن 77
آيا شناختهاى اشراقى پديدههاى ذهنى شخصى هستند ؟ 79
پاسخ يكم دوم 80
شناخت شهودى 81
شناخت الهامى 82
شناخت مستند به وحى 82
شناخت در سه قطعه از زمان گذشته حال حاضر آينده 84
انواع رابطه عملى ذهن با موضوع در پديده شناخت 86
يكم تصديق با واحدهاى انعكاسى 87
دوم تصديق با واحدهاى تجريدى 88
سوم تجريد 89
چهارم تذكر ياد آورى 90
عمل تحليل 91
پنجم عمل تركيبى 92
ششم درك برقرارى رابطه ميان عمل ذهنى و موضوع 92
هفتم تدبر 93
هشتم هماهنگ سازى 94
نهم انديشه منطقى 94
دهم انديشه برين 95
يازدهم شناخت تعقلى 97
شگفتا هنوز اين نزاع ادامه دارد كه آيا در شناخت اصالت با حس است يا عقل ؟ 99
دوازدهم تعقل برين 101
سيزدهم تفقه 103
انواع عمل ذهنى در جريان شناخت با تأثرات زود گذر 103
انواع عمل ذهنى در جريان شناخت با تأثرات رسوب شده در درون 104
چهاردهم تجسيم 105
مراحل تجسيم 106
توضيح تجسيم 107
[ 344 ]
شيئى براى خود و شيئى براى ما ( بازيگرى و تماشاگرى در شناخت ) 108
آيا ميزان واقعيت شناخت عمل است ؟ 108
توضيح مسأله يكم و دوم 113 109
انواع شناختهاى عالى 114
يكم معرفت 115
دوم تحير عالى 116
قسم يكم تا پنجم : حيرت ابتدائى 118 116
نوع دوم تحير پويا و مثبت 119
سوم شناخت عرفانى 120
چهارم حكمت 121
شناخت از ديدگاه قرآن 122
بخش يكم آفات شناخت 122
مقايسه علم و نمايشهاى علمى 122
علل و عوامل نا برابرى ادعا با علم يكم دوم سوم 125 123
شناخت واقعيات با تكبر و خود محورى سازگار نيست 127
آيات درباره تكبر 127
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 129
معناى آيه و آيات الهى چيست 129
حقيقت آيات الهى يكم دوم 132 130
از روى جهل و پس از شناخت واقعيتها به مجادله و كاوشهاى حرفهاى نپردازيد 135
آيات مربوط به مبحث بالا 137 135
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 138
انديشه در مشيت و فعاليت خداوندى به اختلال انديشه ميانجامد و جدلبازى در آن دو به انكار خويشتن منتهى ميشود 143
دو عبارت از على ( ع ) در توحيد 149
نقل بخشى از داستان كنيزك مثنوى 151
سخن از روى جهل درباره حق ، تباهى حتمى را بدنبال دارد 152
آياتى درباره بازى گيرندگان حق و حقيقت 153
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 154
راكد ساختن شناخت بوسيله تقليد و ارتجاع 154
[ 345 ]
آيات مربوط به اين بحث 155
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 156
براى كسانيكه از ساختن « حيات معقول » براى خود اعراض كردهاند ،
واقعيات اساطير و حقايق افسانهها تلقى مىگردند 156
آياتى درباره اسطوره گرايان 157
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 157
با منحرف ساختن واقعيات خود را فريب ندهيد 159
آياتى در توبيخ خود فريبان 160
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 160
پس از تحصيل شناخت نيكىها و بديها نبايد مرتكب بديها گشت 161
آياتى درباره مبارزه با خويشتن ارتكاب بديها پس از شناخت نيكىها و بديها 162
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 163
خود را با اختيار از نعمت عظماى شناخت محروم مسازيد 164
آياتى درباره محروميت اختيارى از درك 164
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 165
منفور درگاه الهى و منفور انسانها است كسيكه حقيقت را بشناسد و آنرا بپوشاند 167
آياتى درباره مخفى كنندگان حقيقت 167
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 168
اختلاف پس از شناخت واقعيتها 170
آياتى در موضوع اختلاف 170
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شدهاند 171
يكى از بزرگترين آفات شناخت كه حيات را به تباهى مىكشد عمل نكردن به علم است 172
آياتى درباره عمل بر ضد علم 173
نتيجه آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 174
هرگز آگاهى و هشيارى را نبايد از دست داد 175
آياتى درباره رها شدن انسان در نا هشيارى 176
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 177
بيمارى وسوسههاى درونى ، وخيمترين آفت شناخت 178
آياتى درباه پديده وسوسه 179
[ 346 ]
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 179
محروميت از شناخت خويشتن و خود سازى 181
آياتى درباره سازندگى خويشتن 182
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 183
شناختهاى فريبنده 185
آياتى درباره شناختهاى فريبنده 186
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 187
انكار و لجاجت درباره عوامل شناخت 189
آياتى درباره عواقب انكار حقيقت 189
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 191
گمانها و محاسبههاى بى اساس در شناخت و تنظيم « حيات معقول » 193
آياتى درباره محاسبه بى اساس در زندگانى 194
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 194
شك و ترديدهاى قانونى و بيمارى و حرفهاى 196
آياتى درباره توبيخ شك و ترديد 199
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 199
غفلت يكى از آفات شناخت است 200
آياتى درباره غفلت و فراموشى 200
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 201
انواع ظن و پندار 202
آياتى در باره ظن و پندار 202
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 203
زعم ( گمان همراه با حق ديدن خويشتن ) 205
آياتى درباره زعم 205
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 205
دركهاى شاعرانه 206
آياتى درباره شعر و شاعرى 206
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 207
پديدههاى خوشايند و اعجاب انگيز را سد راه واقعيتها قرار نبايد داد 208
آياتى درباره تحذير از ظواهر فريبا 208
[ 347 ]
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 209
بجهت اين آفات است كه همواره شناختهاى اصيل و صاحبنظران در اقليت بودهاند 210
آياتى در موضوع بالا 210
بخش دوم انواع و ابعاد شناخت از ديدگاه قرآن
شناخت و ابعاد آن از ديدگاه قرآن 213
شناخت مستند به خداست 215
قسم يكم ( آيات مربوط به قسم يكم ) 215
قسم دوم ( آيات مربوط ) 216
قسم سوم ( آيات مربوط ) 217
قسم چهارم ( آيات مربوط ) 219
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 219
عدم تساوى علم و جهل و عالم و جاهل 219
آيات مربوط به مبحث بالا 220
ضرورت آماده كردن فرد و جامعه براى شناخت صحيح 221
براى برقرار كردن ارتباط صحيح با واقعيات جز حق نبايد انديشيد و جز حق نبايد گفت 222
آيات مربوط به اين مبحث 222
بايد از احسن پيروى كرد و احسن را ابراز نمود 223
آيات مربوط به پيروى از احسن 224
رجوع به عالم ضرورت دارد 225
آيات مربوط به رجوع به عالم 226
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 227
لزوم واقعيت جوئى انسان 229
يك دستور بزرگ و سازنده براى عميق ساختن شناختها و تعليم مردم به دليل جوئى 230
مطالبه دليل بر ادعا و بر حذر داشتن از تقليد 231
يكم مطالبه دليل و برهان براى هر ادعائى كه بعنوان ابراز واقعيت مطرح مىگردد 231
آيات مربوط به مبحث 232
[ 348 ]
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 235
آن جامعه از شناختهاى ضرورى و مفيد برخوردار ميشود كه هيچ فردى و گروهى بدون تكيه بر علم سخنى را نشنود 237
آيات مربوط به مبحث بالا 237
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 239
آيا ميتوان آنچه بايد باشد را از آنچه هست نتيجه گرفت ؟ 241
راه اثبات واقعيتها 242
پاسخ سئوال آيا ميتوان آنچه بايد باشد را از آنچه هست نتيجه گرفت 244
لزوم تكيهگاه در حيات انسانها 247
دو عنصر اساسى ادامه حيات 248
آيا ايدهئولوژى از نتايج مستقيم جهان بينى است 250
ايدهئولوژى چيست ؟ 251
جهان بينى چيست ؟ 252
آيا ايدهئولوژى از جهان بينى ناشى ميشود ؟ 253
جهان بينى همه جانبه گرايش به ايدهئولوژى را ايجاب مىكند 255
حواس طبيعى و ضرورت بكار انداختن و ارزش آنها 260
آيات مربوط به مبحث بالا 260
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 261
اهميت فوق العاده ديدن و مسئوليت شديد درباره آن 262
آيات مربوط به مبحث بالا 263
نتيجه آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 264
نظر براى تحقيق نه تماشاگرى محض 267
آيات مربوط به مبحث بالا 267
نتيجه آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 268
وسائل درونى شناخت 268
ضرورت تفكر در هر دو قلمرو انسان و جهان 269
آيات مربوط به مبحث بالا 269
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 270
آيات قرآنى سيستم تفكر و موضوعات مورد تفكر را باز گذاشته است 271
شناخت با تدبر 273
[ 349 ]
آيات مربوط به مبحث بالا 273
نتيجه آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 274
انجام شناسى بدون آغاز شناسى امكان پذير نيست 274
شناخت استنباطى 275
آيات مربوط به مبحث بالا 275
شناخت تذكرى 275
آيات مربوط به مبحث بالا 277
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 278
تعقل و لب و نهى 280
آيات مربوط به مبحث بالا 281
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 282
تأثير فعاليتهاى قلب و ركود آن در شناخت و عمل گرديدن 285
تفسيرى درباره دل و ابعاد آن 286
تركيبات و معانى دل در نظم و نثر به نقل از لغت نامه دهخدا و مآخذ ديگر 326 290
نمونهاى از آيات مربوط به قلب در قرآن 326
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 328
آيات مربوط به صدر در قرآن 330
آيات مربوط به فوآد در قرآن 331
شناخت بوسيله نمايشهاى روانى در اعضاى طبيعى 331
آيات مربوط به مبحث بالا 331
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 332
تأثير و تأثرهاى القائى 332
آيات مربوط به مبحث بالا 333
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 333
فهم دقيق در شناختهاى فقاهى 334
آيات مربوط به فقه در قرآن 335
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 336
حكمت ، معرفت و عمل هدفدار در همه شئون حيات معقول 337
آيات مربوط به مبحث بالا 337
نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است 338
[ 350 ]
