2 تحير عالى
كلمه تحير معانى متفاوتى دارد . در گفتگوهاى عاميانه حيرت و تحير عبارتست از بلا تكليفى ذهن و فرو رفتن آن در شك و ابهام مخلوط به شگفتى .
اين شگفتى دليل آن است كه ذهن با واقعيتى روبرو شده است كه براى او تازگى دارد . و در آن موقعيت پيشين كه بوده است انتظار رويارو شدن با چنين واقعيتى را نداشته است . در مجلد ششم از تفسير و نقد و تحليل مثنوى از ص 622 تا ص 650 ) مباحثى را درباره حيرت و انواع آن مطرح نمودهايم .
و چون اين پديده ذهنى يكى از عالىترين مراحل شناخت است ، لذا مجبور شديم در اين مبحث مقدارى درباره آن بررسى نمائيم . حيرت با نظر به مراتب آگاهى و فكرى انسانى بر چند قسم تقسيم ميگردد :