نوع يكم حيرت ايستا

و منفى كه از احساس وصول به بن بست در شناختها بوجود ميآيد و از حركت متفكر به جلو مانع ميگردد . اينان همان متفكران هستند كه پايان دانشها را شك و ترديد و توقف ذهن تلقى نموده ،

حتى آن مراحل از دانشها را هم كه سپرى نموده‏اند ، با شك و ترديد و حيرت مشوش و تاريك ميسازند . از اين نوع است شك و ترديدها و حيرتهائى كه بدون سابقه علمى و آگاهى از واقعيتها در ذهن برخى مردم بوجود ميآيد ،

اين شك و ترديد و حيرتها كه معلول جهل است ، گاهى بجاى شك و حيرتهاى فلسفى عامل تسليت و دلخوشى براى نادانان ميباشد آنان براى تثبيت نادانى

[ 119 ]

خود به اظهار حيرت بعضى از شخصيتهائى مانند خيام تكيه ميكنند و ميگويند :

بله ، خيام هم چنين و چنان گفته است . بله ما در اين دنيا از واقعيتها بيخبريم .

پاسخ اين نادانان اينست كه بآنان گفته شود :

تو بيخبرى بيخبرى كار تو نيست
هر بى خبرى را نرسد بيخبرى

برو درس بخوان و تلاش كن و ببين ميتوانى خبرى بدست بياورى يا نه .