14 تفقه

بعضى گمان كرده‏اند تفقه عبارتست از شناختهاى نظرى در مسائل فقهى و حقوقى با استناد به منابع معتبر . 1 بايد گفت : اين تعريف جامع همه موارد تفقه و فقه نيست . معناى كلى فقه عبارتست از فهم نافذ بر كليات و جزئيات قلمرو يك علم . با داشتن استشمام خاص از روابط كليات با جزئيات در حال تجدد و استمرار . اين فهم نافذ را در قلمرو حديث . فقه الحديث و در قلمرو حقوق ، فقه الحقوق و در قلمرو سياست فقه سياسى ميتوان ناميد . در آيات قرآنى چنانكه در بخش « شناخت از ديدگاه قرآن » خواهيم ديد : فقه داراى يك معناى عمومى است كه حتى ممكن است در انسانهائى كه از مراحل بالاى علمى برخوردار نيستند ، وجود داشته باشد . اين معناى عمومى عبارتست از فهم نافذ بر جريانات زندگى و شناخت ثابت‏ها و متغيرهاى آنها .