انواع شناختهاى عالى
منظور از اين نوع شناختها ، نوعى فعاليتهاى ما وراى طبيعى در ذهن نيست كه قابل تفسير و توجيه نبوده باشند و در نتيجه براى كسانيكه از تحصيل اين شناختها محرومند ، مورد طرد و انكار قرار بگيرند . دارندگان اين شناختها در طول تاريخ چه در شرق و چه در غرب افراد فراوانى هستند كه نمىتوان آنانرا استثنائى و انسانهاى غير معمولى محسوب نمود . مسئله اينست كه اينگونه معرفتها احتياج به تصفيهها و پاكسازىهاى درونى دارد ، و حتما بايد دست از هواهاى نفسانى و خود خواهىها برداشت تا به چنان معرفتهاى والا توفيق يافت . و اشخاصى كه توانائى تصفيه درونى ندارند [ كه البته چنين ادعائى با داشتن عقل و وجدان و امكانات تعليم و تربيت صحيح شنيدنى نيست ، ] اينگونه
[ 115 ]
معرفتها را حد اقل و لو يكبار هم كه شده مطالعه كنند و اگر ديدند واقعا درك آنها براى آنان دشوار است ، بدون اينكه منكر شوند ، راه خود را پيش بگيرند و بقول متنبى :
اذا لم تستطع امرا فدعه
و جاوزه الى ما تستطيع
( وقتى چيزى از قدرت تو خارج است ، آن را رها كن و بسراغ چيزى برو كه در قدرت تست ) بهر حال انواع شناختهاى عالى بسيار است . ما در اين مباحث به نمونهاى از آنها اشاره مىكنيم :