نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است
نتيجه يكم كسانى كه بمقام فقاهت در دين نايل ميشوند ، با شرايطى كه در جاى خود گفته شده است ، مانند عدالت ، و آگاهى بجريان امور تكيهگاه دينى مردم ميباشند .
نتيجه دوم مردم معمولى كه قدرت فقاهت ندارند ، بايد بآنان مراجعه كنند . البته اين مسئله هم مسلم است كه بجهت محدوديت عمرها و امكانات يك فرد ، حتى آمادهترين محيطها براى تحصيل فقه ، فرا گيرى فقاهت در همه
-----------
( 1 ) طه آيه 27 و 28 .
-----------
( 2 ) الانعام آيه 25 .
-----------
( 3 ) المنافقون آيه 7 .
[ 337 ]
اصول و احكام دينى با كمال دقت و تفحص و فهم همه جانبه اگر محال نباشد ، حد اقل بسيار بسيار دشوار است و لذا پديده تخصص پس از دوران تحصيل اطلاعات عمومى درباره اصول و احكام دينى ، در اين مورد نيز ضرورت پيدا ميكند .
نتيجه سوم شناخت فقهى در آيات قرآنى دو نوع مطرح شده است :
نوع يكم مطلق فقه بدون بيان اينكه عامل درونى آن چيست .
نوع دوم عامل فقه را قلب معرفى ميكند . بنا بر اين ميتوان چنين استنباط كرد كه فقه بمعناى فهم عالى و لطيف و دقيق كار قلب است ، نه عقل نظرى باصطلاح متداول آن .
