خطر تجربههاى تعميمى
عمل تجربه كه بيشك يكى از اساسىترين وسيله تحصيل شناخت است ،
دائما در خطر تعميمهاى ذوقى قرار ميگيرد . توضيح اينكه وقتى كه عمل تجربه در يك مورد نتيجه مثبت بوجود ميآورد ، مخصوصا اگر عمل مزبور احتياج به صرف زمان و انرژى زياد نيازمند باشد ، نتيجه هر چند كه محدود و مشخص بوده باشد ، بجهت ذوق پردازى و يا اشباع مكتبى ، در معرض تعميم قرار ميگيرد يعنى بررسى كننده آن نتيجه مثبت را كه بدست آورده است ، مخصوصا با امتياز استناد به عمل تجربه ، به موارد يا ابعاد ديگر موضوع سرايت ميدهد ، بعنوان مثال : اين جملات زير را مورد مطالعه قرار ميدهيم : « روش فرويد مانند هر چيز تازه و نوى كه به علت تازه پرستى مردم بازارش رواج مييابد ، فعلا گرمى بازار دارد و همه كس براى خودنمائى هم كه شده آنرا تبليغ كرده و ميكند و در نتيجه امروز هر جا و هر زمان صحبت از روانشكافى فرويد است ، تا آنجا كه مكتب فرويد حتى تأثير محرز توارث را در امراض روانى پس گوش
[ 55 ]
گذاشته و بدان توجهى ندارد ، در صورتيكه همين فرضيه توارث در زمان صاحب مكتب آن مورل و مانيان كه مانند امروز مكتب فرويد بازارشان گرمى و عقايدشان رواج داشت ، نيز تعميم بيجا داشته و افراطى ميبوده در آنزمان جز ارث و اكنون جز ليبيدو چيزى نمىديده و نمىبينند و اين طرز فكر در روانپزشكى باعث شده است كه هر دسته از دانشمندان امراض روانى را از يك جهت و جنبه خاص و واحدى مىنگرند ، بطوريكه نوشتهها و مطبوعات روانپزشكى بكلى با هم متفاوت و مسائل مختلفا در آنها شرح و تعريف شده است . » 1
