جمله يكم
« على تا سر حد شور و عشق پاىبند دين بود » .
همه ميدانيم كه رسيدن يك مغز و روان بسيار آگاه و فعّال به سر حدّ عشق و شور آن هم به حقايق و موضوعات ماوراى طبيعت كه از حوّاس و تجربههاى معمولى به دور است ، به چه دركها و انديشههاى والائى نيازمند است .
ماداميكه يك روح از همه امتيازات و زيبائىها و عوامل جالب عالم طبيعت و تمايلات طبيعى بالاتر نرود ، چنين وضع روانى كه پطروشفسكى در على ( ع ) سراغ گرفته است ، امكان ناپذير ميباشد .
و چون موضوع شور و عشق در كار است بطور قطع جمال و جلال مطلقى در پشت پرده طبيعت براى على ( ع ) دريافت شده و او را در جاذبيت خود قرار داده است . مردم معمولى بلكه متفكران ژرف انديش ميتوانند تا سر حدّ دريافتهاى
-----------
( 1 ) اسلام در ايران پطروشفسكى ترجمه آقاى كريم كشاورز ص 49 و 50
[ 177 ]
عميق و محبّت و خيرگى به موضوعات و حقايق ماوراى طبيعت موفق شوند ،
ولى گام نهادن به سر حدّ شور و عشق در آن موضوعات و حقايق ، جز كار پيشوايان رديف اول ماوراى طبيعت نمىباشد .
اين حقيقت را كه پطروشفسكى درباره عشق على بن ابيطالب ( ع ) متذكر شده است ، باضافه اينكه گفتار و كردار على ( ع ) بخوبى اثبات مىكند ، در جملهاى از پيامبر اكرم كه در مبحث « على از ديدگاه محمد ( ص ) » مطرح خواهيم كرد ، ديده مىشود . آن جمله چنين است : « لا تسبوا عليا فانه ممسوس فى ذات اللّه » 1 ( به على دشنام ندهيد ، زيرا او شيفته و بيقرار در ذات خداوندى است ) .