3 پديدهاى كه موضوع را با ارزش ساخته است
ما در تعريف ارزش بطور اجمال مفهوم سودمندى را بكار برديم ، اين سودمندى شامل هر گونه عامل پاسخگوى خواستههاى انسانى مىباشد ، بنابراين هر فرد و اجتماع بهمان مقدار داراى ارزش است كه پاسخگوى خواستههاى انسانى بوده باشد . مكتب اصالت منفعت كه تاكنون در اشكال گوناگونش مورد توجه متفكران انسانى است ، آرمانى جز بوجود آوردن يا تفسير ارزش باين معنى را ندارد .
شايد اين تفسير و كوشش درباره ارزش مخالفى نداشته باشد . اشكال مهم آن است كه آيا همه خواستههاى بشرى به سود او است يا بعضى ، و آيا بشر خواستههايى دارد كه بضرر خود او تمام خواهد شد ، مانند خود خواهى افراطى ، لذت پرستى حيوانى و با قطع نظر از خواستههاى زيان بخش ، تمايلاتى دارد كه مزاحم سودهاى عالىتر انسانى است ، يا خير ؟ مانند افراط در لذت خواهى كه او را از سود دانش و هنر و رفتار عقلانى محروم ميسازد .
بنابراين ، ما نمىتوانيم ملاك ارزش را تنها عوامل پاسخگوى خواستهها بدانيم .
با نظر به مجموع دانشها و بينشهايى كه درباره انسان تاكنون بدست آمده است .
[ 166 ]
ملاك واقعى ارزش انسانى عبارت است از :
