اصل پنجم
اصل تعهّد در اشكال مختلفش ، اصلى است كه اگر از قاموس زندگى بشرى حذف شود ، از موجوديت انسانى چيزى نمىماند كه حتّى بيك لحظه انديشيدن درباره او بيارزد . انسان بىتعهد پستتر از جماد است ، جمادى كه بدون شاخ بر آوردن در مقابل قوانين هستى بوجود خود ادامه ميدهد ، در صورتيكه انسان بىتعهد ميتواند قيافه ضدّ وجدانى و عقلانى بخود گرفته و مانند نرون بگويد : « ايكاش همه انسانها يك گردن داشتند و من با يك شمشير زدن آنها را نابود ميكردم » .
وقتى كه پديده مقدّس تعهد از انسان سلب ميشود ، طبيعت پيچيده بشرى چهره منفور خود را مينماياند ، آيا اين جمله وايتهد : « هر گونه برنامه اصلاحى كه در روى كاغذ نوشته ميشود ، براى طبقه مديريت اجتماعى حتى ارزش آن كاغذ باطل شده را ندارد » جز درد بىتعهدى چيزى را ميگويد ؟
[ 28 ]
