1 امتيازات جبرى
هر امتيازى كه از مجراى قوانين طبيعى و ساختمان تكوينى خود انسان بوجود بيايد و بر كنار از نظارت و سلطه شخصيت ( اختيار ) بوده باشد ، آن امتياز جبرى است ، مانند جذابيّت نگاه در فرمانده و مدير كه در تسليم ساختن افراد زير دست بسيار مؤثر است . فصاحت در سخنورى كه مستند به تحمل مشقت و فراگيرى قواعد ادبى نبوده باشد ، و مانند قدرتها و مقامهاى موروثى و همچنين هر پديده مفيدى كه با آزادى و اختيار بدست نيامده باشد . يك كوه بزرگ بوسيله زلزله يا ساير عوامل انفجار ، منفجر شود و صدها چشمه زلال بجريان بيافتد و ميليونها انسان را احياء كند و آن ميليونها انسان بحكم غريزه و سودجويى طبيعى خود ، تمدنى بزرگ بوجود بياورند و تمام عالم هستى را مسخر كنند ، چشمه سارهاى زلالى كه آن كوه بوجود آورده است و همچنين انسانهاى مفروض كه بزرگترين تمدن را بوجود آوردهاند ، بامتياز بزرگى رسيدهاند . امّا اين امتيازى است جبرى كه نميتواند به منطقه امتياز تكاملى وارد گردد . زيرا اين امتيازها بيش از يك راه در پيش پا نداشته است ، لذا راهى بوده است كه ميبايست با قانون جبر همان راه را پيش بگيرد و بس ، نه تفكرى در كار بوده و نه موازنه مصالح و مفاسدى ، نه در جريان مزبور شخصيتى در كار بوده است ، نه احساس تعهد برين و وظيفهاى .
