تطبيق فطرت به جريان قانونى نيروهاى مركب
همانطور كه هر يك از نيروهاى وجود آدمى جريان قانونى مخصوص به خود دارد ، همچنين نيروهاى مركب از دو يا چند نيرو هم ، براى خود جريان قانونى مخصوصى دارد . از آنجمله :
1 اراده و خوددارى اين دو نيرو كه هر يك به تنهايى جريان قانونى مخصوص بخود دارد ، در حال تركب در برابر انگيزهها جريان قانونى دارد كه فطرت اصلى حالت تركب يافته آن دو است .
جريان قانونى اراده كه عبارت است از خواستن بتحريك انگيزههاى منطقى ،
در حال تركب با جريان قانونى خوددارى كه عبارت است از خنثى نمودن عامل
[ 150 ]
تحريك ، اگر با تعديل در هدفهاى دو نيروى مزبور ، حالت تعديل بوجود بياورد ،
جريان مزبور فطرت سالم دو نيروى تركب يافته اراده و خوددارى ميباشد .
2 محبت و عدالت هر يك از دو پديده مزبور ، در درون آدمى جريان قانونى مخصوص به خود دارد . محبّت از قرار گرفتن در جاذبيت موضوع محبوب بوجود ميآيد . براى هر يك از « قرار گرفتن در جاذبيت » و « موضوع محبوب » و « مختصات كسى كه در جاذبيت قرار گرفته است » جريانات قانونى روانى و رفتارى معينى وجود دارد .
همچنين عدالت كه عبارت است از رفتار مطابق قانون . جريانات قانونى معين با نظر به « وضع روانى و محيطى شخص عادل » و « قانونى كه رفتار مطابق آن انجام مىگيرد » و « رفتارى كه بيان كننده عدالت است » دارا ميباشد . هر يك از اين دو پديده ( محبت و عدالت ) با مختصاتى كه دارد ، غير از ديگرى است ، ولى در حال تركب به پديده سومى تبديل ميشوند كه جريان قانونى مخصوصى دارد .
مثلا محبّت از قرار گرفتن عاطفى در جاذبيت موضوع محبوب ، به قرار گرفتن در جاذبيت يك گرايش والا كه منطق ساير قوانين تاييدش ميكند ، مبدل ميگردد ،
در اينصورت ميتواند با پديده عدالت كه رفتار مطابق قوانين است تركب پيدا كند و در جريان قانونى مخصوص بخود قرار بگيرد . در اين جريان قانونى دو پديده تركب يافته مزبور در فطرت اصلى خود حركت مىكنند .
