اصل يكم
تا كنون صندوق در بسته محيط و اجتماع و خود خواهى نتوانسته و نميتواند انسان آگاه را در درون خود زندانى كند . دليل درستى اين اصل را از تاريخ طولانى و پرفراز و نشيب بپرسيد ، خواهيد ديد : بشر موجوديست كه هر وقت در هر موقعيتى از زندگى با يك عدّه اصول راكد قرار بگيرد ، همينكه محدوديت آن موقعيت را با يكى از ابعاد روانىاش دريافت ، هواى شكستن آن صندوق درون او را اشغال مينمايد ، اگر چه آن موقعيت آزادى مطلق بنام بىبند و بارى بوده باشد .
آيا ريشه اين سدّ شكنى طغيانگرى حيات او است ؟
آيا ريشه آن در حسّ گريز از جبرهاى بافته شده با دست طبيعت و انسانهاى ديگر است ؟
آيا عامل جداگانه و مستقلّى در درون او براى حركت تكاملى آزادانه ميباشد ؟
آيا از آن جهت است كه هر موقعيتى كه انسان را در بر ميگيرد ، چون در حال ارتباط با ساير عوامل انسانى و جهانى داراى سيستم باز است ، لذا چه بخواهد و چه نخواهد ، بالاخره آن موقعيت نميتواند غير قابل نفوذ بوده باشد ؟
آيا ريشه برترى جويى آدمى بر موقعيت سيستم بسته نما ، عبارتست از اينكه انسانها با اينكه در ميان انواعى از زنجيرهاى تاريخ و محيط و وراثت و عناصر درونى
[ 23 ]
قدم به دنيا ميگذارد ، با اينحال يك نيروى ديگرى دارد كه گويى زندگيش را از صفر شروع ميكند ، لذا هر وضعى را كه در پيش روى خود مىبيند ، نوعى عدم ضرورت در آن احساس ميكند و ميخواهد از يك زندگى مستند به خود بهرهمند باشد ؟ شما هر يك از اين ريشهها و عوامل پنجگانه را اختيار كنيد ، مانعى ندارد ، زيرا همه آنها در يك اصل كلّى مشتركند و آن اصل يكم است كه گفتيم : هيچ موقعيت تثبيت شدهاى نميتواند انسان را در خود خلاصه كند .