شناخت تذكرى
موضوع ياد آورى ( تذكر ) در آيات قرآنى بطور فراوان آمده است :
از آنجمله :
1 يا بَنى آدَمَ قَدْ اَنْزَلْنا عَلَيْكُمْ لِباساً يُوارى سَؤْآتِكُمْ وَ ريشاً وَ لِباسُ التَّقْوى ذلِكَ خَيْرٌ ذلِكَ مِنْ آياتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ 2 ( اى فرزندان آدم ما براى شما لباسى فرستاديم كه اعضاء پوشيدنى شما را بپوشاند و وسائل زندگى و
-----------
( 1 ) النساء آيه 83 .
-----------
( 2 ) الاعراف آيه 26 .
[ 276 ]
لباس تقوى براى شما فرستادهايم ، اين لباس بهتر است و اين از آيات خداوندى است شايد شما متذكر شويد ) .
2 وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ اِلاَّ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ اَشُدَّهُ وَ اوُفُوا الْكَيْلَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ لا نُكَلِّفُ نَفْساً اِلاَّ وُسْعَها وَ اِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى وَ بِعَهْدِ اللَّهِ اوُفُوا ذلِكُمْ وَصَّيكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ 1 ( و به مال يتيم نزديك نشويد ، مگر براى تصرف بهتر بصلاح يتيم تا به قدرت خود برسد و پيمانه و ميزان را با عدالت ايفاء كنيد ، ما هيچ كسى را به پيش از قدرت و گنجايشش تكليف نميكنيم و اگر سخنى گفتيد ، عدالت بورزيد ، اگر چه بر عليه خويشاوندان باشد و به عهد خداوندى وفا كنيد ، اين دستورات را خداوند بشما توصيه نموده است شايد متذكر شويد ) .
3 وَ هُوَ الَّذى يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِ حَتَّى اِذا اَقَلَّتْ سَحاباً ثِقالاً سُقْناهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنا بِهِ الْماءَ فَأَخْرَجْنا بِهِ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ كَذلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ 2 ( و آن خداونديست كه بادها را پيشاپيش رحمت خود براى بشارت ميفرستد ، تا آنگاه كه ابر پر باران را بخود حمل نموده آنرا به شهر مرده رانديم و بوسيله آن ابر ، آب فرستاديم و بوسيله آن از هر گونه ميوهها رويانيديم ، بدينسان مردگان را [ از خاك ] بيرون ميآوريم ،
باشد كه متذكر شويد ) .
4 وَ لَقَدْ اَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالْسِّنينَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ 3 ( و ما فرعونيان را با قحطىها و كاهش ميوهها گرفتار ساختيم شايد كه متذكر شوند ) .
5 وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ 4 ( و آنانرا به روزهاى خداوندى متذكر باش ) .
-----------
( 1 ) الانعام آيه 152 .
-----------
( 2 ) الاعراف آيه 57 .
-----------
( 3 ) الاعراف آيه 130 .
-----------
( 4 ) ابراهيم آيه 5 .
[ 277 ]
6 اَ لَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ اَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِى السَّماءٍ تُؤْتى اُكُلَها كُلَّ حينٍ بِأِذْنِ رَبِّها وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ 1 ( آيا نديدهاى كه خداوند چگونه كلمه طيبه را مثل زده كه مانند درخت پاكيزه ايست كه ريشه آن ثابت و شاخهاش در آسمانست .
ميوه خود را با اذن پروردگارش در هر موقع ميدهد و خداوند براى مردم مثلها ميزند ، باشد كه آنان متذكر شوند ) .
7 وَ مَنْ اَعْرَضَ عَنْ ذِكْرى فَأِنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ اَعْمى 2 ( و كسى كه از ياد آورى من اعراض كند ، زندگى براى او تنگ و تيره آميز خواهد بود و ما روز قيامت او را كور محشور خواهيم كرد ) .
8 وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ اِذْ كُنْتُمْ اَعْداءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلوُبُكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ اِخْواناً وَ كُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْها كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ 3 ( و همگى به رسن خداوندى چنگ بزنيد و پراكنده نشويد و بياد بياوريد نعمت خداوندى را براى شما كه دشمنانى بوديد و دلهاى شما را تأليف نمود و به نعمت خداوندى برادرانى [ پيوسته بهم ] شديد و شما بر لبه گودالى از آتش بوديد كه شما را از آن نجات داد ، بدينسان خداوند آيات خود را براى شما روشن ميسازد باشد كه هدايت شويد ) .
9 طه . ما اَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى . اِلاَّ تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى 4 ( ما قرانرا براى تو نفرستاديم كه به مشقت بيفتى [ اين قرآن نيست ] مگر وسيله تذكر براى كسى كه داراى خشيت است ) دستور به تذكر و بيان اينكه قرآن و ديگر آيات الهى براى تذكر است
-----------
( 1 ) ابراهيم آيه 24 و 25 .
-----------
( 2 ) طه آيه 124 .
-----------
( 3 ) آل عمران آيه 103 .
-----------
( 4 ) طه آيه 1 تا 3 .
[ 278 ]
در سورههاى الانعام 126 و يونس 3 و القصص 43 و 46 و 51 و المؤمن 58 و القمر 22 و ص 87 و الزمر 27 و المؤمن 54 و الذاريات 49 و 50 و الواقعه 62 و هود 114 و ابراهيم 25 و النحل 13 و 17 و الاسراء 41 و الكهف 24 و 28 و 57 و طه 44 و الانبياء 42 و المؤمنون 85 و الصافات 13 و النساء 103 و الانعام 69 و 152 و الاعراف و 69 و 86 و الانفال 57 و التوبه 126 و هود 24 نيز وارد شده است .
