نتايج آياتى كه در اين مبحث مطرح شده است
نتيجه يكم گروهى كه بجهت انحرافات و خود كامگىها در زندگى با شياطين فريبكار دمساز شدهاند ، گمراهى را انتخاب نموده راه تباهى را
-----------
( 1 ) الاعراف آيه 30 . 3 العنكبوت آيه 2 .
-----------
( 2 ) العنكبوت آيه 4 . 4 البلد آيه 7 .
[ 195 ]
پيش گرفتهاند . در اين مسير هدايت را براى خود بطورى تفسير كردهاند كه ميتوانند آنرا بعنوان مبناى زندگى خود محاسبه كنند . اين هدايت چيست ؟
منشاء اين هدايت كدام است ؟ در گمان و محاسبه آنان همان خواستههاى حيوانى است كه ميتوانند با فريفتن خود و ديگران آنها را بحساب هدايت بياورند و دلخوش باشند . نتيجه دوم تبهكاران به خروج از مسير انسانيت قناعت نميكنند ، بلكه اصرار دارند كه كثافت كاريها و حركات ضد انسانى خود را با گمان و حساب هوى پرستانه توجيه نمايند و قوانين الهى را كه نيك را از بد تفكيك و حق را از باطل جدا كرده است بهم بزنند و موجوديت خود را تفسير و توجيه نمايند نتيجه سوم اين هم يك محاسبه جاهلانه است كه گروهى به ادعاى ايمان قناعت ورزيده به طمع رفاه و آسايش در اين دنيا ،
زندگى را بدون ورود در آزمايشها و سختىها و ناگواريها و گذشت با جوهر سعادت ابدى در يك پياله زرين به گلوى آنان بريزند و بالاتر از اين ، تا بتوانند سپاسگزار اين مدعيان شوند كه اجازه دادهاند تا آنان اين شربت گوارا را در گلويشان فرو ريزند نتيجه چهارم يكى ديگر از محاسبههاى وقيحانه آن نابينايان اينست كه هيچ محاسبهاى را در ما فوق حماقتهاى خود نمىبينند . گوئى فقط آنان هستند كه مىبينند ، و چشمى ديگر وجود ندارد كه آنانرا تحت نظاره قرار داده باشد اين بردگان گمانهاى بى اساس بايد بدانند كه خدا ناظر بر همه حركات و سكنات درونى و برونى آنان ميباشد :
به چه دليل ؟
بدان دليل كه تدبيرهاى جمله خطا است
انورى بچه دليل ؟ بآن دليل كه
از قضا اسكنجبين صفرا فزود
روغن بادام خشكى مينمود
مولوى
[ 196 ]
