هرگز آگاهى و هشيارى را نبايد از دست داد
ارتباط آگاهى و هشيارى با جان و روان آدمى شبيه به ارتباط جان با كالبد مادى است . شوخى با هشيارى شوخى با جان است كه جدىترين پديده عالم هستى است ، ولى متاسفانه :
جمله عالم ز اختيار و هست خود
ميگريزد در سر سرمست خود
مىگريزند از خودى در بيخودى
يا به مستى يا به شغل اى مهتدى
تا دمى از هوشيارى وارهند
ننگ خمر و بنگ بر خود مىنهند
مولوى
[ 176 ]
آيات قرآنى كه رها شدن انسان را در مستىها و نا هشيارىها مطرح مىنمايد ، در چند مورد آمده است . از آنجمله :
1 لَعَمْرُكَ اِنَّهُمْ لَفى سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ 1 ( سوگند به حيات تو ، آنان در مستى خود در نا بينائى درونى فرو ميروند ) 2 ما يَأْتيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ اِلاَّ اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُونَ .
لاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَ اَسَروُّا النَّجْوى الَّذينَ ظَلَمُوا هَلْ هذا اِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ اَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَ اَنْتُمْ تُبْصِرُونَ 2 ( هيچ عامل تذكرى جديد از پروردگارشان نمىرسد ،
مگر اينكه در حال بازى آنرا مىشنوند و دلهاى آنان به خيالات و پندارهاى بى اساس مشغول است و آن گفتگوهاى مخفيانهاى را كه ستمكاران با آنان دارند ، مخفى مىكنند . آيا اين [ پيامبر ] جز بشرى مثل شماست . آيا اعتنا به سحر مىكنيد در حاليكه مىبينيد ) 3 وَ لَوْ رَحِمْناهُمْ وَ كَشَفْنا ما بِهِمْ مِنْ ضُرِّ لَلَجُّوا فى طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ 3 ( اگر ما بآنان رحم كنيم و ضررى را كه بر آنان وارد شده است منتفى نمائيم ،
[ باز ] در طغيان كورانه خود به لجاجت بر ميخيزند ) .
4 اِنَّ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاْلآخِرَةِ زَيَّنا لَهُمْ اَعْمالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ 4 ( كسانى كه به آخرت ايمان نمىآورند ، عملهاى آنان را بر خودشان آراستيم و آنان در نا بينائىهاى درونى غوطه ورند ) .
اين مضمون در سوره المؤمنون آيه 54 و 63 و الذاريات آيه 11 نيز وارد شده است .
-----------
( 1 ) الحجر آيه 72 .
-----------
( 2 ) الانبياء ، آيه 3 .
-----------
( 3 ) المؤمنون آيه 75 .
-----------
( 4 ) النمل آيه 4 .
[ 177 ]
