قسم چهارم دوشادوش معلومات و آگاهىهائى كه در درون آدمى وجود دارد ، حيرتهائى نيز اگر چه در پشت پرده آگاهيها وجود دارد .
چنانكه در تفسير و نقد و تحليل مثنوى ج 6 ص 647 توضيح دادهايم دوشادوش اطلاعات و دانستنى هاى غرور انگيز آدمى ، حيرتهائى بروز ميكند كه آن غرور را مىشكنند و نوعى تواضع و فروتنى در برابر واقعيات پشت پرده ايجاد مينمايند . كسانى كه هرگز از اينگونه حيرتها در خود احساس نميكنند ، در محاصره معلومات و آگاهيهاى خود سرگرم و دلخوشند . اينان از بروز حيرتهاى فعال در ذهن چنان مىترسند كه مردم عامى از شك و ترديد .