10 انديشه منطقى
جرياناتى كه در ذهن انسانها با انگيزهها و هويتهاى گوناگون صورت ميگيرند ، بقدرى زيادند كه ميتوان گفت : با قطع نظر از اصول كلى آنها ،
قابل شمارش نيستند . در ميان اين جريانات ، نوعى از عمل ذهنى وجود دارد كه انديشه منطقى ناميده ميشود . بدانجهت كه همواره ميان موقعيت انسان و هدفى كه براى شناخت يا عمل انتخاب ميكند ، كم و بيش فاصلهاى وجود دارد و آن فاصله بايد سپرى شود ، لذا تحرك از موقعيت معين ( مبدء ) در مسيرى كه آدمى را به هدف خواهد رسانيد ، تحرك منطقى ناميده ميشود . انديشه منطقى كه عبارتست از عمل ذهن از يك مبدء براى رسيدن به هدف ، در ميان ميليونها محسوس و محتويات درونى ، مانند حركت از نقطهاى از جنگل به طرف نقطهاى
[ 95 ]
ديگر كه هدف گيرى شده است ، احتياج به حذف و انتخاب واحدها و روابط دارد . گاهى رسيدن به هدف با يك انديشه منطقى به دهها يا صدها عمل و انعكاسات ذهنى و بهره بردارى از حافظه و غير ذلك احتياج دارد و بدان جهت كه در انديشه منطقى وصول به يك هدف معين اساسىترين ركن جريان فكرى است ، لذا ميتوان گفت : انديشه منطقى آشكار ترين جريان عمل ذهنى است كه كمترين غفلت و اختلال اراده در جريان مزبور ممكن است به شكست كامل انديشه بيانجامد .