تفسير عمومى خطبه پانزدهم

1 و اللّه لو وجدته قد تزوّج به النّساء و ملك به الأماء لرددته ( سوگند به خدا ، اگر آن املاك را پيدا كنم به مسلمانان برمى‏گردانم اگر چه مهريه زنان قرار گرفته باشد و كنيزها با آن‏ها خريدارى شده باشد . ) اين جملات جزئى از خطبه‏اى است كه كلبى از ابن عباس از على ( ع ) نقل كرده مى‏گويد :

« امير المؤمنين عليه السلام روز دوم پس از بيعت كه در مدينه انجام گرفت ،

خطبه‏اى خواند و فرمود :

الا انّ كلّ قطيعة اقطعها عثمان و كلّ مال اعطاه من مال اللّه فهو مردود فى بيت المال فانّ الحقّ القديم لا يبطله شى‏ء و لو وجدته و قد تزوّج به النّساء و فرّق فى البلدان لرددته الى حاله فانّ فى العدل سعة و من ضاق عنه الحقّ فالجور عليه اضيق 1 .

( بدانيد ، هر قطعه‏اى از زمين را كه عثمان بخشيده است و هر مالى از مال اللّه كه به ناحق داده است ، بايد به بيت المال برگردد ، زيرا هيچ چيزى حق قديم و ثابت را باطل نمى‏كند و اگر آن اموال را پيدا كنم به حال اصلى خود برمى‏گردانم اگر چه مهريه زنان قرار گرفته در شهرها پراكنده شده است ، زيرا گشايش در عدالت است و كسى كه حق درباره او تنگ باشد ، ستم براى او تنگناتر خواهد بود ) .