2 واقعيتهاى هستى حقاند :
چند آيه در قرآن مجيد صراحت دارد باينكه موجوديت زمين و آسمانها واقعيتهاى حقاند .
يعنى خيال و پندار و سايه و ساخته ذهن بشرى نيستند [ چنانكه ايده آليستها مىپندارند ] از آنجمله :
-----------
( 1 ) النور آيه 25 .
-----------
( 2 ) الحج آيه 62 و لقمان آيه 30 .
[ 56 ]
أ لَمْ تَرَ اَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ 1 .
( آيا نمىبينى خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده است ) .
وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما اِلاَّ بِالْحَقِّ 2 .
( و ما نيافريديم آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آنها است ، مگر به حق ) .
توضيح از اين آيات پوچى پندارهاى ايدهآليستى و نهيليستى بخوبى روشن مىگردد و اثبات مىشود كه دين اسلام به شهادت اساسىترين منابع آن ، واقعيت و حق بودن موجودات هستى را با قاطعانهترين لحن مطرح مىكند . مكتبهايى كه همه اديان را به ايده آليسم متهم مىكنند ، يا اطلاع ندارند و يا غرضورزى مىنمايند .
نكته بسيار جالبى كه در بكار بردن حق در آيات مورد بحث ديده مىشود ،
اينست كه خداوند متعال به بيان اينكه جهان هستى واقعيت دارد ، كفايت نمىكند ، بلكه واقعيت را با مفهوم حق متذكر مىشود ، علت بكار بردن حق درباره هستى ، اينست كه نه تنها جهان هستى موجود است ، بلكه واقعيتى شايسته است كه با نظر به فيض عالم الهى به وجود آمده ، بر طبق حكمت برين خداوندى به جريان افتاده است ، و چنانكه در آيات ديگر فرموده است :
دستگاه هستى از كوچكترين جزء آن گرفته تا مجموعش از جدّىترين واقعيت كه بازى و بيهودگى راهى به آن ندارد برخوردار است .
