3 دين حق است :
آيات متعددى در قرآن دين را با عنوان حق توصيف مىكند ، مانند :
هُوَ الَّذى اَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دينِ الْحَقِّ 3 .
( او خداوندى است كه رسول خود را با هدايت و دين حق فرستاده است ) .
وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ 4 .
-----------
( 1 ) ابراهيم آيه 19 .
-----------
( 2 ) الحجر آيه 85 .
-----------
( 3 ) الصف آيه 9 و التوبه آيه 33 .
-----------
( 4 ) محمد ( ص ) آيه 2 .
[ 57 ]
( و آنان به آنچه كه از پروردگارشان به محمد ( ص ) نازل شده و حق است ايمان آوردهاند ) .
چنانكه در مباحث موضوعى دين خواهيم ديد ، معناى كلى دين عبارت است از محاسبه واقعيات . حيات دينى ، يعنى زندگى با محاسبه روى واقعيات ، بهمين جهت است كه در تفسير آيه مالِكِ يَوْمِ الدّينِ گفته شده است : كه مالك روز حساب . اگر معناى عمومى دين را جزاء منظور كنيم ، آن نيز نتيجه محاسبه مىباشد ، زيرا مجازات و پاداش در مقابل كارى قرار مىگيرد كه انجام شده است ، در حقيقت جزا نتيجه برقرار كردن معادله است كه از محاسبه تعديل دو طرف ناشى مىگردد ، و ممكن است اضافه دين به حق يا توصيف دين با حق ، بمعناى دين خداوندى باشد كه واقعيت حقيقى دين را گوشزد مىنمايد . و ممكن است مقصود از اضافه يا توصيف دين به حق ،
اين معنا باشد كه عقايد و احكام و همه تكاليف دينى براى روح كمال جوى انسانى حق است .
همه احتمالات مزبوره با نظر به وسعت معناى حق و عظمت معناى دين منطقى است .
