بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب شرح نهج البلاغه جلد 3, علامه محمدتقی جعفری ( )
 
 

بخش های کتاب

     fehrest -
     index - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     kh0001 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0002 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0003 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0004 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0005 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0006 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0007 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0008 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0009 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0010 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0011 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0012 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0013 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0014 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0015 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0016 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0017 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0018 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0019 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0020 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0021 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0022 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0023 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0024 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0025 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0026 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0027 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0028 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0029 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0030 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0031 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0032 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0033 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0034 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0035 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0036 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0037 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0038 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0039 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0040 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0041 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0042 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0043 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0044 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0045 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0046 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0047 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0048 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0049 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0050 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0051 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0052 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0053 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0054 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0055 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0056 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0057 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0058 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0059 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0060 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0061 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0062 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0063 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0064 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0065 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0066 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0067 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0068 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0069 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0070 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0071 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0072 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0073 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0074 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0075 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0076 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0077 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0078 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0079 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0080 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0081 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0082 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0083 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0084 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0085 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0086 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0087 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0088 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0089 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0090 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0091 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0092 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0093 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0094 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0095 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0096 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0097 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0098 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0099 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0100 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0101 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0102 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0103 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0104 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0105 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0106 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0107 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0108 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0109 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0110 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0111 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0112 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0113 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0114 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0115 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0116 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0117 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0118 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0119 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0120 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0121 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0122 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0123 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0124 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0125 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0126 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0127 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0128 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0129 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0130 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0131 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0132 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0133 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0134 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0135 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0136 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0137 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0138 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0139 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0140 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0141 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0142 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0143 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0144 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0145 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0146 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0147 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0148 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0149 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0150 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0151 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0152 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0153 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0154 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0155 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0156 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0157 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0158 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0159 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0160 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0161 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0162 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0163 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0164 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0165 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0166 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0167 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0168 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0169 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0170 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0171 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0172 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0173 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0174 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0175 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0176 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0177 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0178 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0179 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0180 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0181 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0182 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
     KH0183 - شرح نهج البلاغه (جعفرى) [3]
 

 

 
 

ترجمه خطبه شانزدهم سخنى از امير المؤمنين عليه السلام ، در آن هنگام فرمود كه در مدينه با او بيعت كردند

در اين سخن اطلاعى را كه از سرنوشت احوال مردم دارد خبر مى‏دهد و مردم را به گروه‏هايى تقسيم مى‏نمايد 1 .

تعهد خود را در گرو سخنى كه مى‏گويم قرار داده 2 ضمانت آن را به عهده مى‏گيرم 3 . كسى كه اندرزها و وسايل تجربه ، كيفرهاى پيش رويش را بر وى آشكار بسازد ، خويشتن دارى و تقوى او را از تجاوز و ارتكاب اشتباهات جلوگيرى ميكند 4 آگاه باشيد ، آزمايشى كه امروز شما را در بر گرفته همانند آزمايش روزى است كه خداوند پيامبرش را برانگيخته بود 5 .

سوگند به خدايى كه پيامبر را به حق مبعوث فرموده است ، شما گرفتار آشوبهاى فكرى و عقيدتى گشته 6 در پرويزن حوادث براى تصفيه بهم خواهيد خورد 7 .

و چونان محتواى ديگ جوشان ، در هم و بر هم خواهيد گشت 8 تا پايين نشينانتان صعود به بالا نمايند و بالانشينانتان به پستى‏ها سقوط كنند 9 .

گروهى از شما كه در گذشته تقصير كار بودند ، پيش بتازند و جمعى كه در جامعه پيشتازانى بودند ، خطا كار گردند 10 .

سوگند بخدا ، كلمه‏اى را مخفى نداشته‏ام و هرگز دهان بدروغ باز نكرده‏ام 11 .

من از پيش به موقعيت كنونى و وضعى كه امروز جامعه را فرا گرفته است ، خبر داده شده‏ام 12 .

بشما هشدار مى‏دهم : خطاهايى كه مردم مرتكب مى‏شوند ، چونان اسب‏هاى چموشند 13 كه خطاكاران سوار بر آن‏ها گشته ، با افسارهايى از دست رفته در بيراهه‏ها و سنگلاخ‏ها مى‏تازند 14 پايان اين تاخت و تاز طغيانگرانه آتش است 15 .

[ 228 ]

آگاه باشيد ، اوصاف تقوى چونان مركب‏هايى رامند 16 كه انسانهاى متقى سوار بر آنها گشته ، زمام بدست 17 راهى بهشت الهى‏اند 18 .

حقى وجود دارد و باطلى و هر يك براى خود اهلى مخصوص دارد 19 اگر باطل در افزايش باشد ، تازگى ندارد ، زيرا هواخواهان باطل از قديم در اكثريت‏اند 20 و اگر در اقليت باشد ، [ نقصى براى حق نيست ] با اينحال اجرايش امكان پذير و قابل تحقق است 21 . چه اندك است بازگشت آنچه كه روى گردانيده بگذشته خزيده است 22 .

[ سيد رضى گفته است : « مى‏گويم : نكات عالى بلاغت و عظمتى كه در اين سخن كوتاه وجود دارد ، بالاتر از هر گونه تحسين و توصيف است 23 [ 1 ] لذتى كه حكماء و كمال يافتگان از تعجب در محتواى اين سخن مى‏برند ، بيش از لذت درك نكات و حقايقى است كه در آن وجود دارد 24 . در اين سخن به اضافه آنچه كه گفتيم ، مزايايى از فصاحت وجود دارد كه هيچ زبانى ياراى گفتنش را ندارد و هيچ انسانى نميتواند اطلاعى از وسعت و عمق آنها بدست بياورد 25 .

آنچه را كه مى‏گويم ، هيچ فردى جز كسانى كه در فن بلاغت و نكته سنجى بمقام شايسته‏اى نايل شده 26 به ريشه‏هاى اصلى آن نفوذ نموده‏اند ، درك نميكند 27 جز دانايان كسى قدرت تعقل اين سخنان را ندارد 28 2 .

( 1 ) جمله سيد رضى چنين است : « ان فى هذا الكلام الادنى من مواقع الاحسان . . . » بعضى از شارحين نهج البلاغه كلمه الادنى را بمعناى كوتاه و مختصر گرفته‏اند . احتمال ديگرى هم هست كه مقصود از الادنى پايين‏ترين مراتب باشد ، بنابر اين ، معناى كلام سيد رضى چنين است كه كمترين نكات بلاغت و عظمت اين سخن در مرتبه‏اى بالاتر از تحسين و توصيف است .

-----------
( 2 ) العنكبوت آيه 43 .

[ 229 ]