3 جوامع امروزى دليلى براى لزوم بيعت ( پيمان مقدس ) نمىبينند
ممكن است در اين مبحث اعتراضى به نظر خوانندگان محترم برسد كه اگر چنين پيمانى از نظر مصالح اجتماعى ضرورى بود ، مىبايست آن را يكى از اصول بنيادين حيات جمعى تلقى نموده عملا آن را مراعات نمايند ، در صورتى كه در ساير جوامع مخصوصا در دوران معاصر نه تنها ضرورتى براى پيمان مزبور ديده نمىشود ، بلكه ذهن انسان امروز مطرح كردن آن را بىمعنى و پوچ تلقى مىكند .
پاسخ اين اعتراض با نظر به قوانين و روش رهبرى امروزى كاملا روشن است .
براى توضيح اين پاسخ مىتوان دو مسئله زير را در نظر گرفت :
يك امروزه رأى گيرى براى رهبر و قانونگذاران نوعى از بيعت است كه رأى دهندگان با ادّعاى آزادى و اختيار ، حق تعيين مسير حيات مادى و معنوى خويش را به شخصى كه انتخاب مىكنند ، واگذار مىنمايند . بنابر اين ، اصل پديده بيعت كه اعطاى حق تعيين مسير سرنوشت است ، در شكل رأى گيرى پا برجا و در جريان است . و اين پديده مادامى كه مالكيت و تسلط هر فردى از انسان به خويشتن درباره تعيين مسير سرنوشت ، مسلم تلقى شود ، ثابت و مورد پذيرش خواهد بود .
دو تفاوت بسيار مهمّى كه پيمان امروزى با بيعت اسلامى دارد ، در انگيزه و هدفى است كه دو نوع تعهد مزبور را ايجاب مىكند . براى روشن شدن اين تفاوت ،
بايستى انگيزه و هدف هر يك از دو نوع تعهد را كه ضمنا ماهيت آن دو را هم توضيح مىدهد ، در نظر بگيريم :
[ 21 ]
انگيزه و هدف پيمان زمامدارى امروزى : اينست كه افراد اجتماع براى تأمين حيات خود در زندگانى اجتماعى ، مدير شايستهاى براى خويشتن انتخاب مىكنند كه تزاحم و تضادهاى مخلّ حيات را مرتفع بسازد و تا عالىترين حدّى كه ممكن است وسايل رفاه و آسايش حيات آنان را آماده نمايد و بس .
در اين بيعت و پيمان ، نه بيعت كننده توقع تكامل انسانى را از زمامدار در سر مىپروراند و نه زمامدار چنين تعهدى را مىپذيرد . در صورتى كه در بيعت اسلامى ، هم بيعت كننده آماده كردن وسيله تكامل را از رهبر توقع دارد و هم رهبر بجا آوردن خواسته مزبور را تعهد مىنمايد . در نتيجه بايد بگوييم :
عدم احساس لزوم پيمان مقدس در جوامع امروزى معلول آن است كه تكامل و اعتلاى انسانى بوسيله عظمتها و ارزشهاى عالى انسانى و هدف نهايى حيات ،
از زندگى اجتماعى بشر منها شده است ، لذا ميگوئيم : پيمان مديريت اجتماعى امروز يك بعدى است در صورتى كه بيعت اسلامى ، پيمان مديريت اجتماعى دو بعدى مىباشد .
