منزله بين المنزلين اعتقاد معتزله به اصل منزله بين المنزلتين به دنبال دو عقيده متضاد بودكه قبلا در جهان اسلام راجع به كفر و ايمان فساق پديد آمد . برای اولين بار" خوارج " اين عقيده را اظهار كردند كه ارتكاب گناه كبيره بر ضد ايماناست يعنی مساوی با كفر است پس مرتكب گناه كبيره كافر است .چنانكه میدانيم خوارج در اثر حادثه " حكميت " در جنگ صفين پديدآمدند و ظهورشان در نيمه اول قرن اول هجری ، يعنی در حدود سال 37 هجریمقارن با خلافت اميرالمؤمنين علی ( ع ) بوده است . در نهج البلاغه آمده است كه اميرالمؤمنين با آنها درباره اين مسألهمباحثه كرد و با ادله متقنی نظريه آنها را باطل ساخت . خوارج ، بعد ازحضرت امير نيز بر ضد خلفای زمان ، و اهل امر به معروف و نهی از منكر واهل تكفير و تفسيق بودند . چون غالب خلفا مرتكب گناهان كبيره میشدندطبعا خوارج آنها را كافر میدانستند و به همين جهت خوارج همواره در قطبمخالف سياستهای حاكم قرار داشتند . گروه ديگری به وجود آمدند ( يا آنها را سياستها به وجود آوردند ) كه بهنام " مرجئه " خوانده میشدند . مرجئه از لحاظ ارزش تأثير گناه در نقطهمقابل خوارج قرار داشتند ، آنها میگفتند اساس كار اين است كه انسان ازنظر عقيده و ايمان كه مربوط به قلب است مسلمان باشد ، اگر ايمان كه امرقلبی است درست بود ، مانعی ندارد |