ه . محی الدين عربی حاتمی طائی اندلسی . از اولاد حاتم طائی است . در
اندلس تولد يافته اما ظاهرا بيشتر عمر خود را در مكه و سوريه گذرانده‏
است . شاگردان شيخ ابومدين مغربی اندلسی از عرفای قرن ششم است . سلسله‏
طريقتش با يك واسطه به شيخ عبدالقادر گيلانی سابق الذكر می‏رسد .
محی الدين كه احيانا به نام ابن العربی نيز خوانده می‏شود ، مسلما
بزرگترين عرفای اسلام است . نه پيش از او و نه بعد از او كسی به پايه او
نرسيده است . به همين جهت او را " شيخ اكبر " لقب داده‏اند .
عرفان اسلامی از بدو ظهور قرن به قرن تكامل يافت . در هر قرنی - چنانكه‏
اشاره شد - عرفای بزرگی ظهور كردند و به عرفان تكامل بخشيدند و بر
سرمايه‏اش افزودند . اين تكامل تدريجی بود ولی در قرن هفتم به دست محی‏
الدين عربی " جهش " پيدا كرد و به نهايت كمال خود رسيد .
محی الدين عرفان را وارد مرحله جديدی كرد كه سابقه نداشت . بخش دوم‏
عرفان يعنی بخش علمی و نظری و فلسفی آن وسيله محی الدين پايه گذاری شد .
عرفای بعد از او عموما ريزه خوار سفره او هستند . محی الدين علاوه بر
اينكه عرفان را وارد مرحله جديدی كرد يكی از اعاجيب روزگار است .
انسانی است شگفت و به همين دليل اظهار عقيده‏های متضادی درباره‏اش شده‏
است .
برخی او را ولی كامل ، قطب الاقطاب می‏خوانند و بعضی ديگر تا حد كفر
تنزلش می‏دهند . گاهی مميت الدين و گاهی محی الدين اش می‏خوانند . صدر
المتألهين فيلسوف بزرگ و نابغه عظيم اسلامی نهايت احترام برای او قائل‏
است . محی الدين در ديده

131