در درسهای پيش ، از نهج البلاغه اين جمله‏ها را نقل كرديم :
« قد أحيی عقله و امات نفسه ، حتی دق جليله و لطف غليظه و " برق له‏
لامع كثير البرق » " . . .
عرفا آن برقهای جهنده را " لوائح " و " لوامع " و " طوالع ة
می‏نامند با اختلافی كه در درجات و مراتب و ميزان شدت و مدت بقاء اين‏
درخششها هست .

4 ، . 5 قبض و بسط

اين دو كلمه نيز از نظر عرفا معنی و مفهومی خاص دارد . قبض يعنی‏
حالت گرفتگی روح عارف و بسط يعنی حالت شكفتگی و بازی روح . عرفا
درباره قبض و بسط و علل آنها زياد بحث كرده‏اند .

6 ، . 7 جمع و فرق

اين دو كلمه نيز در استعمالات عرفا زياد به كار برده می‏شود . قشيری‏
می‏گويد : آنچه از ناحيه بنده است و بنده آن را تحصيل كرده است و لايق‏
مقام بندگی است " فرق " ناميده می‏شود ، و آنچه از ناحيه خدا است از
قبيل القا آت " جمع " ناميده می‏شود . كسی كه خدا او را بر طاعات و
عباداتش واقف می‏كند او در مقام فرق است و كسی كه خداوند عنايات خود
را به او می‏نماياند در مقام جمع است .

169