مسائل ايمانی نيست میگردد ، ولی البته همه آن مسائل به نحوی با مسائلايمانی مربوط است و به عقيده معتزله تحقيق در مسائل ايمانی بدون تحقيقدر اين مسائل ناميسر است . خود معتزله پنج مسأله را از اصول اعتزال میشمارند : الف . توحيد ، يعنی عدم تكثر ذات و صفات . ب . عدل ، يعنی خداوند عادل است و ظالم نيست . ج . وعد و وعيد ، يعنی خداوند به بندگان وعده پاداش اطاعت و وعيدكيفر معصيت داده است ، و همانطور كه وعده پاداش مطيعان تخلف بردارنيست ، وعيد معصيت معصيت كاران نيز تخلف بردار نيست . پس آمرزشتنها هنگامی ميسر است كه بنده توبه كرده باشد . مغفرت بدون توبه هرگزصورت نمیگيرد . د . منزله بين المنزلتين ، يعنی فاسق ( مرتكب گناه كبيره ، مثلا شاربالخمر ، زنا كار ، دروغگو و امثال اينها ) نه مؤمن است و نه كافر ، فسقحالتی است بين كفر و ايمان . ه . امر به معروف و نهی از منكر . نظر خاص معتزله درباره امر بهمعروف و نهی از منكر اين است كه اولا راه شناخت معروف و منكر منحصر بهشرع نيست ، عقل نيز قادر است لااقل پارهای از معروفها و منكرها را مستقلاتشخيص دهد ، و ثانيا مشروط به وجود امام نيست ، وظيفه عموم مسلمين است، خواه امام و پيشوائی باشد و خواه نباشد ، تنها بعضی از مراتب آن استكه اجراء آنها بر عهده امامان و متصديان امور مسلمين است ، از قبيلاقامه حدود شرعيه وحفظ مرزهای كشورهای اسلامی و ساير كارهای حكومتی اسلامی.متكلمين معتزلی احيانا كتابهای مستقلی درباره اين اصول |