کتابخانه الکترونيکي انهار

حسن بصری متولد سال 22 هجری است ، عمر هشتاد و هشت ساله‏ای داشته و نه‏
قسمت از عمرش در قرن اول هجری گذشته است .
حسن بصری البته به نام " صوفی " خوانده نمی‏شده است ، از آن جهت جزء
صوفيه شمرده می‏شود كه اولا كتابی تأليف كرده به نام " رعاية حقوق الله‏
" كه می‏تواند اولين كتاب تصوف شناخته شود . نسخه منحصر به فرد اين‏
كتاب در اكسفورد است . نيكولسون مدعی است كه
" اولين مسلمانی كه روش حيات صوفيانه و حقيقی را نوشته حسن بصری‏
است ، طريقی كه نويسندگان اخير برای تصوف و وصول به مقامات عاليه شرح‏
می‏دهند : اول توبه ، و پس از آن يك سلسله اعمال ديگر ، كه هر كدام بايد
برای ارتقاء به مقام بالاتری به ترتيب عملی شود " ( 1 ) .
ثانيا خود عرفا ، بعضی از سلاسل طريقت را به حسن بصری و از او به حضرت‏
امير عليه‏السلام می‏رسانند ، مانند سلسله مشايخ ابوسعيد ابوالخير ( 2 ) .
ابن النديم در " الفهرست " فن پنجم از مقاله پنجم سلسله ابومحمد جعفر
خلدی را نيز به حسن بصری می‏رساند و می‏گويد حسن هفتاد نفر از اصحاب بدر
را درك كرده است .
ثالثا بعضی از حكايات كه نقل شده است می‏رساند كه

پاورقی :
. 1 ميراث اسلام ص 85 ايضا رجوع شود به محاضرات دكتر عبدالرحمن بدوی‏
در دانشكده الهيات و معارف اسلامی در سال تحصيلی 53 - . 52 نكته قابل‏
توجه اين است كه بسياری از كلمات نهج البلاغه در آن رساله هست . اين‏
نكته با توجه به اينكه بعضی از صوفيه سلسله اسناد خود را از طريق حسن‏
بصری به حضرت امير عليه السلام می‏رسانند بيشتر قابل توجه است و مسأله‏
قابل تحقيق است .
. 2 تاريخ تصوف در اسلام ص . 462 نقل از كتاب " حالات و سخنان‏
ابوسعيد ابوالخير " .