نتيجه يكم در آيات قرآنى شهادت انسان بر خويشتن با اهميت بسيار زيادى مطرح شده است .
« انسان شاهد خويشتن است » معناى فوق العاده سازندهاى دربردارد كه اگر تعليم و تربيتها باين معناى سازنده توجه داشت ،
آن موقع معلوم ميشد كه سطح اعتلا و ترقى بشرى درچه حدود والائى است ،
زيرا شاهد خويشتن بودن اين حقايق را كه تذكر ميدهيم بوجود ميآورد :
حقيقت يكم اينكه آدمى داراى شخصيت است و موجوديت او با آن شخصيت و تحت مديريت آنست . مسلم است كه توجه باين حقيقت همان و در صدد تنظيم و بهداشت آن برآمدن همان .
حقيقت دوم احساس ضرورت آگاهى و شناخت اين شخصيت كه هر شناختى خاص درباره آن ، موجب پيشرفت و استقلال بيشتر شخصيت ميگردد .
حقيقت سوم كوشش براى تحصيل آزادى و اختيار در برابر عوامل جبرى و شبه جبرى طبيعت و همنوعان .
حقيقت چهارم احساس مسئوليت درباره بكار انداختن نيرو يا استعدادهاى گوناگون درونى ، زيرا بينائى آدمى بر خويشتن و شاهد بودن بحال خود ، مانند بينائى و شهادت درباره واقعيات بيرون از خود نيست كه احساس مسئوليت درباره آنها احتياج به واسطه داشته باشد ، زيرا آدمى بدون
-----------
( 1 ) سوره الأنبياء 56
[ 70 ]
هر گونه واسطه با خويشتن روبرو است ، پس بينائى و شهادت درباره خويشتن مستقيم و بىواسطه ميباشد . اين نتيجه از آيات شماره 1 و 6 و 8 روشن ميشود .
