شناخت پيوسته به وحى
براى تفسير و توضيح معناى وحى رجوع فرمائيد به « شناخت و ابعاد آن مبحث شناخت مستند به وحى » آيات فراوانى درباره وحى در قرآن مجيد آمده است . از آنجمله :
1 اِنَّا اَوْحَيْنا اِلَيْكَ كَما اَوْحَيْنا اِلى نُوحٍ وَ النَّبِيينَ مِنْ بَعْدِهِ وَ اَوْحَيْنا اِلى اِبْراهيمَ وَ اِسْماعيلَ وَ اِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطَ وَ عيسى وَ اَيُّوبَ وَ يُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَيْمانَ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً 5 ( ما بتو وحى نموديم ، چنانكه وحى نموديم به نوح و پيامبران بعد از او ، و وحى نموديم به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و پيامبرانى از نسل او و عيسى و ايوب و يونس و هارون و سليمان و به داود زبور داديم ) .
2 قُلْ لا اَقُولُ لَكُمْ عِنْدى خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا اَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا اَقُولُ لَكُمْ اِنّى مَلَكٌ اِنْ اَتَّبِعُ اِلاَّ ما يُوحى اِلَىَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوىِ الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ اَفَلا تَتَفَكَّرُونَ 6 ( بگو به آنان : من نميگويم خزائن خداوندى نزد من است و من غيب نميدانم
-----------
( 1 ) النساء آيه 75 .
-----------
( 2 ) النساء آيه 75 .
-----------
( 3 ) الاسراء آيه 80 .
-----------
( 4 ) الكهف آيه 10 .
-----------
( 5 ) النساء آيه 63 .
-----------
( 6 ) الانعام آيه 50 .
[ 59 ]
و بشما نميگويم من فرشتهام . من پيروى نميكنم مگر از وحيى كه بمن ميشود .
بآنان بگو آيا نابينا و بينا مساويند ، آيا نمىانديشيد ) .
3 وَ مَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً اَوْ قالَ اوُحِىَ اِلَىَّ وَ لَمْ يُوحَ اِلَيْهِ شَيئً 1 ( و كيست ستمكارتر از كسيكه به دروغ به خدا افترا ببندد ، يا بگويد :
به من وحى شده است ، در صورتيكه چيزى به او وحى نشده است . . . ) .
4 اِذْ يُوحى رَبُّكَ اِلَى الْمَلائِكَةِ اِنّى مَعَكُمْ فَثَبِّتوُا الَّذينَ آمَنُوا سَأُلْقى فى قُلُوبِ الَّذينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الاعْناقِ وَ اضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنانٍ 2 ( در آن هنگام كه پروردگار تو به فرشتگان وحى ميكند كه من با شما هستم ،
آنان را كه ايمان آوردهاند ، ثابت قدم نمائيد . من بزودى در دل آنانكه كفر ورزيدهاند ، وحشت مياندازم ، بزنيد بالاى گردنهايشان را و بزنيد بند بند انگشتانشان را ) .
5 فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى اِلَيْكَ وَ ضائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ اَنْ يَقُولُوا لَوْلا اُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ اَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ اِنَّما اَنْتَ نَذيرٌ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَىْءٍ وَكيلٌ 3 ( شايد تو بعضى از آنچه را كه بتو وحى ميشود و سينهات براى آن تنگى ميكند از اينكه بگويند : اگر براى او خزينهاى نازل ميگشت ، يا فرشتهاى با او ميآمد جز اين نيست كه تو ابلاغ كنندهاى و موجوديت همه چيز در اختيار خدا است ) .
6 ثُمَّ اَوْحَيْنا اِلَيْكَ اَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ اِبْراهيمَ حَنيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكينَ 4 ( سپس بتو وحى كرديم كه از دين ابراهيم كه فطرى و معتدل است ، پيروى كن و ابراهيم از مشركين نبود ) .
7 وَ لَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذى اَوْحَيْنا اِلَيْكَ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنا وَكيلاً 5 ( اگر بخواهيم آنچه را كه بتو وحى نموديم ، از بين ميبريم ، سپس براى خود
-----------
( 1 ) الانعام آيه 93 .
-----------
( 2 ) الانفال آيه 12 .
-----------
( 3 ) هود آيه 12 .
-----------
( 4 ) النحل آيه 123 .
-----------
( 5 ) الاسراء آيه 86 .
[ 60 ]
درباره آن وحى وكيلى براى ما نخواهى يافت ) .
8 قُلْ اِنَّما اَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى اِلَىَّ اَنَّما اِلهُكُمْ اِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ اَحَداً 1 ( بآنان بگو جز اين نيست كه من مانند شما بشرى هستم ، بر من وحى ميشود كه جز اين نيست كه خداى شما يك خدا است ، پس هر كس كه اميد به ديدار پروردگارش دارد ، عمل صالح انجام داده و در عبادت پروردگارش كسى را شريك قرار ندهد ) .
9 وَ جَعَلْناهُمْ اَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ اَوْحَيْنا اِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ اِقامَ الصَّلوةِ وَ ايتاءَ الزَّكوةِ وَ كانُوا لَنا عابِدينَ 2 ( و ما آنانرا پيشوايانى قرار داديم كه مردم را با دستور ما هدايت ميكردند و بر آنان وحى كرديم كه خيرات را بجاى آورند و نماز را بر پا دارند و زكات بدهند و آنان عبادت كنندگان براى ما بودند ) .
10 وَ الَّذى اَوْحَيْنا اِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ . . . 3 ( و آنچه كه از كتاب بتو وحى نموديم ، حق همانست ، آن كتاب تصديق ميكند آن كتابهاى آسمانى را كه پيش از آن نازل شده است .
11 وَ ما كانَ لِبَشَرٍ اَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ اِلاَّ وَحْياً اَوْ مِن وَراءً حِجابٍ اَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحى بِأِذْنِهِ ما يَشاءُ اِنَّهُ عَلِىٌّ حَكيمٌ 4 ( و براى هيچ بشرى نيست كه خداوند او را به گفتگو درآورد مگر بوسيله وحى يا از پشت پرده يا رسولى را بفرستد كه با اذن خود به او آنچه را كه ميخواهد وحى كند ، خداوند بزرگ و حكيم است ) .
12 وَ ما اَدْرى ما يُفْعَلُ بى وَ لا بِكُمْ اِنْ اَتَّبِعُ اِلاَّ ما يُوحى اِلَىَّ 5 ( و من نميدانم چه ميشود بر من و بر شما ، من پيروى نميكنم مگر از آنچه كه بمن
-----------
( 1 ) الكهف آيه 110 .
-----------
( 2 ) الانبياء آيه 73 .
-----------
( 3 ) الفاطر آيه 31 .
-----------
( 4 ) الشورى آيه 51 .
-----------
( 5 ) الاحقاف آيه 9 .
[ 61 ]
وحى ميشود ) .
