نتيجه دوازدهم خداوند متعال وسايل و ابزار هدايت را در معرض شناخت و بهرهبردارى انسانها قرار ميدهد ، ولى آنان را به هدايت و كمال مجبور نميسازد
( آيه شماره 14 ) خداوند با طرق گوناگون حجت و برهان را براى مردم مطرح ميكند ، ولى هرگز براى وصول به خيرات و كمالات كسى را اجبار نميكند . زيرا انسانيت انسان با اختيار تحقق پيدا ميكند ، نه با اجبار . هنگاميكه در تعريف اختيار دقت ميكنيم كه عبارتست از « نظارت و سلطه شخصيت به دو قطب مثبت و منفى كار » بخوبى در مييابيم كه فعاليت براى رشد شخصيت بايد مستند به انتخاب بهترين هدفها با بهترين راهها بوده باشد و اين انتخاب با اجبار سازگار نميباشد . بهمين جهت است كه فرق ميان روشنائىهايى كه بطور جبر نصيب انسان ميگردد و آن روشنائىهايى كه با تلاش آزادانه بدست ميآيد از نظر ارزش و عظمت قابل مقايسه با يكديگر نمىباشند .
[ 21 ]
