فلسفه مطلع ساختن فرشتگان از آفرينش آدم چه بوده است ؟
ممكن است اين سئوال مطرح شود كه خداوند چه نيازى داشت كه مشيت خود را به فرشتگان درباره آفرينش آدم ابراز نمايد ؟ و گاهى سئوال مزبور اينطور مطرح مىگردد كه مطلع ساختن فرشتگان در اين مورد شبيه به اين است كه خداوند مانند انسانها بيكار نشسته بود ، ناگهان به فكرش مىرسد كه آدم را بيافريند و ميل پيدا مىكند كه فكرش را با ديگران در ميان بگذارد پاسخ هر دو سئوال اينست كه فرشتگان پيش از خلقت آدم ، موجوداتى بودند كه در نهايت پاكى و قدس در عالم ملكوت در حال تسبيح و تقديس خداوندى بسر مىبرند و گمان مىكردند كه عالم هستى همان است كه آنان در آن غوطهورند و عالىترين امتيازاتى را كه خدا مىتواند به جز خود عنايت كند ، همان است كه به آنان داده است .
خداوند با اطّلاعى كه به فرشتگان مىدهد ، مىخواهد به آنان بگويد كه حادثه بسيار با عظمتى در حال تكوين است و اين حادثه عبارت است از به وجود آمدن موجودى بنام « آدم » كه داراى امتيازات عالىتر از امتيازات فرشتگان مىباشد .
و با اين هشدار فرشتگان را آماده سجده به آدم مىنمايد .
[ 163 ]
در حقيقت خداوند به اضافه آنكه آغاز حادثه فوقالعادهاى را در جهان هستى خبر مىدهد ، فلسفه دستورى را كه براى فرشتگان درباره سجده و خضوع به آدم صادر خواهد كرد ، نيز ، تا در موقع صدور دستور مزبور فرشتگان در شگفتى فرو نروند كه اين چه موجوديست كه ما ملكوتيان بايد به او سجده كنيم ؟ دليل پيش آمدن حالت شگفتى در فرشتگان همان سئوال است كه به بارگاه خداوندى عرض كردند كه چه حكمتى است در آفرينش موجودى كه در روى زمين به فساد و خونريزى خواهد پرداخت و اگر هدف از اين آفرينش تسبيح و عبادت است ،
ما اين هدف را برمىآوريم .
« من مىدانم آنچه را كه شما نمىدانيد » اى فرشتگان ملكوتى ، گمان مبريد كه هدف خلقت عالم هستى عبارت است از تسبيح و تقديس در اشكال معين كه شما انجام مىدهيد . من چه نيازى به اين عبادت و ذكر و سجده دارم كه آنها را هدف آفرينش هستى قرار بدهم . عظمتها و امتيازات بىنهايتى در سطوح و انواع موجودات بروز خواهد كرد كه شما نميدانيد .
تصور اينكه همه اجزاء عالم هستى با ابراز امتيازات و عظمتها در جريان خويش مشغول تقديس هستند ، براى شما دشوار است . و تصور اينكه حركت كمالى اين موجودات ذكر و تسبيح ناميده مىشود ، از فهم شما بالاتر است . به همين ترتيب عظمت علم و معرفت و تكامل از روى اختيار ، والاتر از افق دريافتهاى شما مىباشد .
آيا هيچ مىدانيد كه يك حركت رو به كمال از روى آزادى و اختيار اگر چه آن حركت كوچك باشد ، چيست ؟
بدانيد كه همين حركت است كه آدم و فرزندان او را شايسته خلافت من در روى زمين خواهد كرد . آن حركت كه با علم و معرفت اشباع ، و با اختيار به وجود مىآيد ، جزئى از آهنگ اعلاى هستى است كه به مقتضاى فيض ربّانى من به وجود آمده است .
[ 164 ]
