سجده فرشتگان بر آدم و امتناع ورزيدن شيطان
ما براى توضيح دستورى كه به فرشتگان براى سجده به « آدم » ( ع ) داده شد ، ترجمه آيات مربوطه را مىآوريم :
هنگامى كه پروردگار تو به فرشتگان گفت :
من خليفهاى در روى زمين قرار مىدهم ، فرشتگان گفتند :
خدايا ، كسى را روى زمين قرار مىدهى كه فساد در آن راه بياندازد و خونها بريزد ، در حالى كه ما با ستايشت تسبيح و تقديست مىكنيم .
خدا گفت :
من مىدانم چيزى را كه شما نمىدانيد .
خداوند همه اسماء را به آدم تعليم نمود و سپس آنها را به فرشتگان عرضه كرد و گفت :
( 1 ) پس از كلمه بالسجود له ، اين دو كلمه : « و الخنوع لتكرمته ( و خشوع در اكرام آدم ) وجود دارد .
[ 161 ]
اگر راست مىگوييد خبرى از اسماء اينان بمن بدهيد . فرشتگان گفتند :
پاكيزه خداوندا ، ما علمى جز آنكه بما تعليم دادهاى نداريم . خداوند به آدم گفت : فرشتگان را از اسماء آنان آگاه بساز ، وقتى كه آدم اسماء آنان را به فرشتگان اطلاع داد ، خدا گفت :
بشما نگفتم : من غيب آسمانها و زمين را مىدانم و مىدانم آنچه را كه شما آشكار مىسازيد و آنچه را كه پنهان مىداريد . و هنگامى كه به فرشتگان گفتيم : به آدم سجده كنيد همه آنها سجده كردند ، مگر شيطان كه امتناع ورزيد و تكبر نمود و او از گروه كافران است 1 . و از اين آيات بقرينه آيات ديگر مانند :
فَاِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحى فَقَعُوا لَهُ ساجِدينَ 2 .
( و هنگامى كه خلقت آدم را تكميل و از روح خود در او دميدم ، در برابر او به سجده بيافتيد ) .
معلوم مىشود كه سجده فرشتگان به آدم پس از تكميل خلقت و دميدن روح بدون فاصله زمانى انجام گرفته است .