7 رابطه رب و مربوبى

اين رابطه در بيش از 1000 مورد در قرآن وارد شده است ، بهمين جهت است كه مى‏توان گفت : هيچ يك از انواع روابط ميان جهان هستى و خدا و انسان و خدا مانند رابطه رب و مربوب مورد تأكيد قرار نگرفته است . بعنوان نمونه :

قُلْ اَغَيْرَ الْلَّهِ اَبْغى رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْى‏ءٍ 1 .

( بگو به آنان آيا پروردگارى غير از خدا بخواهم در حالى كه اوست پروردگار همه اشياء ) .

ابن منظور لغت‏دان معروف ادبيات عرب ميگويد :

« رب : در لغت به مالك و سرور و تدبيركننده و تربيت‏كننده و قيّم و انعام كننده گفته مى‏شود » 2 .

در همه معانى مزبور رابطه تصرف و فعاليت دائمى ربّ در مربوب وجود

-----------
( 1 ) الانعام آيه 164 .

-----------
( 2 ) لسان العرب ابن منظور ج 1 ص 399 .

[ 75 ]

دارد . اين معنى با نظر به آن آيات قرآنى كه احتياج موجودات و تحول و سجده و تسبيح آنها را بمقام شامخ ربوبى بيان ميكند ، كاملا واضح است . از آنجمله :

يَسْئَلُهُ مَنْ فى‏ الْسَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فى‏ شَأْنٍ 1 .

( هر چه كه در آسمانها و زمين است [ بقاى هستى و يا وصول به هدف خود را ] از خدا مى‏خواهد . او در هر روزى در همه لحظات زمان در كار و فعاليتى است ) .

مباحث مربوط به سجده و تسبيح موجودات را در تفسير موضوعى خطبه‏هاى بعدى مطرح خواهيم كرد .