قسمتهای تاريك بسی ترجيح دارد . حادثه كربلا دارای دو ورق است : ورق سياه و ورق سفيد . از لحاظ ورقسياه يك داستان جنائی است ، داستانی خيلی تاريك و وحشتناك ، و مابعدا در حدود بيست مظهر از بيرحمی و قساوت و دنائت و نامردمی [ را كهدر اين حادثه انجام شده ] نشان خواهيم داد . از اين جنبه در اين داستانحد اكثر بيرحمی و قساوت و سبعيت ديده میشود . از لحاظ ورق سفيد ، يك داستان ملكوتی است ، يك حماسه انسانی است ،مظهر آدميت و عظمت و صفا و بزرگی و فداكاری است . از لحاظ اول نام اين قضيه فاجعه است و از لحاظ دوم قيام مقدس . ازلحاظ اول قهرمان داستان شمر است و ابن زياد و حرمله و عمر سعد و . . . واز لحاظ دوم قهرمان داستان امام حسين است و ابی الفضل و علی الاكبر وامثال حبيب ابن مظهر ، و زينب و ام كلثوم و ام وهب و امثال اينها . ازلحاظ اول اين داستان ارزش آنرا ندارد كه بعد از هزار و سيصد و بيست واند سال ، با اين عظمت ، خاطره و ذكرايش تجديد بشود ، وقتها و پولها واشكها و تأثرها و احساسات صرف آن بشود ، نه از آن جهت كه از داستانجنائی نمیتوان استفاده كرد ( زيرا جنبههای منفی زندگی بشر نيز ممكن استآموزنده باشد . از لقمان پرسيدند ادب از كه آموختی ؟ گفت : از بی ادبان) و نه از آن جنبه كه اين داستان از جنبه جنائی چندان مهم نيست يا چندانآموزنده نيست . ما قبلا ثابت كرديم كه [ اين داستان ] از اين نظر مهماست و گفتيم كه كشته شدن |