اگر چنين قيامی كه پشت سرش قيامهای ديگری صورت گرفت نمی بود ، اسلام و
امويت آنچنان بهم آميخته می‏شد كه تفكيك آنها ممكن نبود ، و با زوال‏
امويها اسلام نيز از ميان رفته بود .
2 - درباره علل قيام حسين عليه السلام كه بحث می‏شود ، گاهی از ناحيه‏
امام بحث عنوان می‏شود كه انگيزه‏اش چه بود ؟ و گاهی از طرف دشمن مطلب‏
عنوان می‏شود كه انگيزه فشار آنها بر حسين بن علی ( ع ) چه بود ؟ آقای‏
صالحی انگيزه فشار را سه چيز دانسته است :
الف - تثبيت حكومت به واسطه اخذ بيعت . بيعت امام برای يزيد ارزش‏
فوق‏العاده داشت و بيعت نكردن او ضرر فراوان داشت . بيعت نكردن امام‏
در شرائط آنروز كه يك حكومت ديكتاتوری بيست ساله سقوط كرده بود
فوق‏العاده هيجان‏آور بود .
ب - عقده حقارت كه از سخنان يزيد در وقت آوردن سر امام به حضورش‏
پيداست كه تمسك كرد به آيه : « قل اللهم مالك الملك ». . . ( 1 )
ج - حس انتقامجوئی كه مربوط می‏شود به جريانات گذشته بنی‏هاشم و بنی‏
اميه . عمل جگر خوارگی هند و عكس‏العملهای مختلف ابوسفيان در طول تاريخ‏
گواه بر مطلب است . جنگ بدر احقادی در بنی اميه به وجود آورد . اشعار
يزيد :

ليت اشياخی ببدر شهدوا

. . . گواه مطلب است ( 2 ) .

پاورقی :
1 - سوره آل عمران ، آيه . 26
2 - شق چهارمی هست و يا مؤيدی برای شقوق سه‏گانه هست و آن اينكه عرب‏
خصوصا امثال زياد و اين زياد طبعا خشن و خونخوار بودند .

199