« و الميزان ليقوم الناس بالقسط »( 1 ) . قهرا چون انبياء چنين هدفی‏
دارند كسانی كه بر هم زننده عدل اجتماعی هستند و كفه آنها از ترازوی‏
اجتماع چربيده مخالفتی می‏كرده‏اند و اين بود سر بزرگ مخالفت امثال‏
ابوسفيان با پيغمبر كه تا پای فدای نفرات هم آمدند . پس مخالفت سران‏
قريش با پيغمبر روی همان اصلی است كه فرعون با موسی ، و نمرود با
ابراهيم ، و هر قوم پيغمبری با آن پيغمبر مخالفت می‏كردند .
و اما آيه : « فلولا كان من القرون من قبلكم ». . . از اين آيه چند
مطلب استفاده می‏شود :
الف - وجوب نهی از فساد در روی زمين و مبارزه با فساد .
ب - اينكه بودن عدد قليلی كافی نيست .
ج - علت العلل فساد ترف است .
د - حافظ بقاء يك ملت عدل است و ملك با كفر باقی می‏ماند و با بهم‏
خوردن تعادل باقی نمی‏ماند .
بيضاوی معنای " « اولوا بقية » " را اولوا بقية من الرأی والعقل يا
اولوا الفضل و يا اولوا الابقاء يعنی كسانی كه بر نفوس خودشان ابقاء
می‏كنند [ می‏داند ] و می‏گويد در آيه بعدی : " « و ما كان ربك ليهلك‏
القری بظلم ». . . " بظلم يعنی بشرك ، مقصود از ظلم شر ك است و
معنای آيه اين می‏شود كه پروردگار به شرك قريه‏ها را هلاك نمی‏كند اگر اهل‏
اصلاح و رعايت عدالت باشند .

پاورقی :
1 - سوره حديد ، آيه . 25

65