« بدمی مغصوبا علی حقی » ( 1 ) . 14 - گفتيم همانطور كه قرآن كريم در عين اينكه شعر نيست آهنگ پذيراست آنهم آهنگهای مختلف ، آنهم هر آهنگی متناسب با آياتی و متناسب بامعانی آن آيات - آنچنانكه طه حسين در مرآش الاسلام ( آئينه اسلام - ترجمهمرحوم آيتی ) بيان كرده است - جريان حادثه كربلا نيز شبيه پذير يعنینمايش پذير است و سوژه فراوان دارد و با اينكه يك حادثه واقعی و طبيعیاست آنچنان صورت گرفته كه گوئی خواستهاند با آن يك نمايشنامه تهيهكنند . اكنون میگوئيم اين پرسوژه بودن و شبيه پذير بودن معلول يك چيزديگر است و آن اينست كه گوئی در حادثه كربلا بنا بوده است كه اسلام درهمه ابعادش و همه جنبههايش تجلی كند و به عبارت ديگر عملا و واقعا - نهظاهرا و برای تماشای ديگران تجسم داده شود و به مرحله عمل درآيد .مسأله تجسم دادن فكر گاهی صرفا نقش است و شكل است و صورت است ونمايش است ، يعنی بی روح است و به بازی گرفتن خيال است ، مثل آنچهآقای راشد نقل میكرد كه در يكی از موزههای خارجی مجسمه زنی فوق العادهزيبا را بر روی تختی ديده پاورقی : 1 - [ و همينطور كه به زحمت برمی خاست و دوباره به صورت به زمينمیخورد ، سنان نيزهای به گرده حضرت زد ، و سپس نيزه را بيرون كشيد و دراستخوانهای سينه حضرت فرو برد . و همين سنان تيری پرتاب كرد كه در گلویحضرت نشست . حضرت بر زمين نشست و تير را بيرون كشيد ، سپس دو دستمبارك به زير خون گرفت تا از خونش پرشد ، و با دودست خون آلود خود سرو صورت خويش رنگين ساخت و در همين حال میگفت : اينگونه خدا را ديدارمیكنم كه به خونم آغشته باشم و حقم به تاراج رفته است ] . |