طرف ورق را مطالعه كرده‏ايم ، از آن نظر مطالعه كرده‏ايم كه داستان جنائی‏
است . اكنون می‏خواهيم صفحه ديگر را مطالعه كنيم . گفتيم كه بعضی‏ها نظير
" محمد مسعود " مدعی هستند كه روش مسيحيان بر روش ما ترجيح دارد كه‏
شهادت و فداكاری مسيح را جشن می‏گيرند ولی ما [ شهادت حسين ( ع ) را ]
عزا می‏گيريم ، آنها شهادت را موفقيت و ما شكست می‏دانيم . اينها اشتباه‏
می‏كنند ، نمی‏دانند كه مسيحيت كه جشن می‏گيرد اولا از نظر شخصی مسئله را
مورد مطالعه قرار می‏دهد و اسلام از نظر اجتماع .
از نظر شخصی ما هم موفقيت می‏دانيم . و به علاوه آنها از آن نظر جشن‏
می‏گيرند كه شهادت را فدای گناهان می‏دانند . جشن می‏گيرند كه عيسی كشته شد
و با كشته شدن او از زير بار سنگين گناه درآمديم ، و مسلمان واقعی‏
نمی‏تواند چنين فكری داشته باشد .
اكنون می‏خواهيم ببينيم چگونه شخصيت حسين ( ع ) يك شخصيت حماسی است‏
، و چگونه كلماتش حماسه است ، و چگونه حادثه كربلا يك حادثه حماسی است‏
؟
اول بايد عرض كنيم كه اين حادثه كه عرض می‏كنم در آن تحمل است ،
صلابت است ، غيرت است ، دفاع از ايده و مسلك و فداكاری است ، شهادت‏
است ، و با ساير حماسه‏ها فرق [ دارد . ] اين يك حماسه مقدس و يك‏
حماسه مطلق است . م طلق است يعنی به خاطر يك قوم و يك ملت بخصوص‏
نيست ، برای انسانيت است ، بالاتر در راه خدا است ، يعنی در راه‏
هماهنگی با

317