بنابر فرض اول ناچار اهدافی داشت اجتماعی و اصولی ، و بنابر فرض دومهدفش جز حفظ شرف و حيثيت انسانی خود نبود ، و بنابر اينكه از نوعانقلاب و قيام ابتدائی بود آيا مبنای اين انقلاب صرفا دعوت مردم كوفهبود كه اگر مردم كوفه دعوت نمی كردند قيام نمی كرد ( و قهرا پس از اطلاعاز عقب نشينی مردم كوفه در صدد كنار آمدن و سكوت بود ) يا مبنای ديگریجز دعوت مردم كوفه داشت و فرضا مردم كوفه دعوت نمیكردند ، او در صدداعتراض و مخالفت بود هر چند به قيمت جانش تمام شود ؟ در جريان حادثه كربلا عوامل گوناگونی دخالت داشته است ( 1 ) يعنیانگيزههای متعددی برای امام در كار بوده است كه همين جهت از طرفی توضيحو تشريح ماهيت اين قيام را دشوار میسازد زيرا آنچه از امام ظاهر شدهگاهی مربوط به يك عامل خاص بوده و گاهی به عامل ديگر ، و سبب شده كهاظهار نظر كنندگان ، گيج و گنگ بشوند و ضد و نقيض اظهار نظر كنند ، واز طرف ديگر به اين قيام جنبههای مختلف میدهد و در حقيقت از هر جنبهایماهيت خاصی دارد . ( در امور اجتماعی و مركب ، مانعی نيست كه يك چيزدارای چند ماهيت باشد همچنانكه مخصوصا در درسهای فلسفه تاريخ ثابتكردهايم ) . پاورقی : > امام از نظر عامل بيعت ، عكسالعمل كار بود آنهم عكس العمل منفی ،از نظر عامل دعوت ، عكس العمل كار بود اما عكس العمل مثبت ، و از نظرعامل امر به معروف ، آغازگر بود و مهاجم . 1 - همان طوری كه در سخنرانيهائی كه در دانشكده ادبيات تهران ودانشگاه اهواز در محرم 1392 تحت عنوان " تحليلی از قيام عاشورا "گفتيم ، حوادث اجتماعی مانند حوادث طبيعی و مادی ، شناخت آنها نيازمندبه نوعی تجزيه و تحليل به عناصر اوليه > |
