و طبيعت رابطه زندانی و زندان ، و به چاه افتاده و چاه است ، انسان‏
نمی‏تواند هدفی جز " خلاصی " داشته باشد .

منطق اسلام

ولی از نظر اسلام ، رابطه انسان و جهان از نوع رابطه زندانی و زندان و
چاه و در چاه افتاده نيست ، بلكه از نوع رابطه كشاورز است با مزرعه ( 1
) ، و يا اسب دونده با ميدان مسابقه ( 2 ) ، و يا سوداگر با بازار
تجارت ( 3 ) ، و يا عابد با معبد است ( 4 ) . دنيا از نظر اسلام مدرسه‏
انسان و محل تربيت انسان و جايگاه تكامل اوست .
در نهج البلاغه گفتگوی اميرالمؤمنين ( ع ) با مردی ذكر شده است كه از
دنيا مذمت كرده و علی ( ع ) او را كه می‏پنداشت دنيای مذموم ، همين جهان‏
عينی و مادی است مورد ملامت قرار داد و به اشتباهش آگاه نمود ( 5 ) ،
شيخ عطار اين جريان را در " مصيبت نامه " به شعر در آورده می‏گويد :

پاورقی :
1 - الدنيا مزرعه الاخره » حديث نبوی .
2 - الاوان اليوم المضمار و غدا السباق » نهج البلاغه خطبه 28.
3 - الدنيا . . . متجر اولياء الله » نهج البلاغه ، حكمت 131.
4 - الدنيا . . . مسجد احباء الله » نهج البلاغه ، حكمت 131.
5 - نهج البلاغه ، كلمات قصار ، حكمت 311 جمله‏های بالا ضمن اين داستان‏
آمده است .

267