" بو علی " در نمط نهم اشارات كه به " مقامات العارفين " اختصاص‏
يافته است زهد را به زهد عارف و زهد غير عارف تقسيم می‏كند . می‏گويد :
زاهدانی كه از فلسفه زهد آگاهی ندارند ، به خيال خود " معامله " ای‏
انجام می‏دهند ، كالای آخرت را با كالای دنيا معاوضه می‏كنند . از تمتعات‏
دنيا دست می‏شويند كه در عوض از تمتعات اخروی بهره‏مند گردند به عبارت‏
ديگر در اين جهان برداشت نمی‏كنند تا در جهان ديگر برداشت نمايند ولی‏
زاهد آگاه و آشنا به فلسفه زهد از آنجهت زهد می‏ورزد كه نمی‏خواهد ضمير
خويش را به غير ذات حق مشغول بدارد چنين شخصی شخصيت خويش را گرامی‏
می‏دارد و جز خدا چيز ديگر را كوچكتر از آن می‏داند كه خود را بدان مشغول‏
سازد و در بند اسارتش درآيد .
عبارت بوعلی اينست :
" الزهد عند غير العارف معامله ما كان يشتری بمتاع الدنيا الاخره و
الزهد عند العارف تنزه ما عما يشغل سره عن الحق و تكبر علی كل شی‏ء غير
الحق " .
و هم او در فصلی ديگر از كتاب اشارات آنجا كه درباره " تمرين عارف‏
" بحث می‏كند می‏گويد :
اين تمرين به خاطر سه هدف است : يكی رفع مانع يعنی برداشتن غير خدا
از سر راه ، دوم رام و مطيع ساختن نفس اماره نسبت به نفس مطمئنه ، سوم‏
تلطيف باطن .

243