زمستانی ، زمان بيرون آمدن را پيش بينی میكند ، اينچنين موجود اينچنينروزيش تضمين شده ، و تطبيق داده شده است ، خداوند منان هرگز او را ازياد نمیبرد ، ولو در زير سنگ سخت باشد ، اگر در مجرای ورودی و خروجیغذا و در ساختمان شكم او و گوش و چشم او ، كه در سرش قرار داده شدهتفكر و تحقيق كنی و آنها را كشف كنی سخت در شگفت خواهی رفت " .ولی بيشتر بحثهای نهج البلاغه درباره توحيد ، بحثهای تعقلی و فلسفی است، اوج فوق العاده نهجالبلاغه در اين بحثها نمايان است ، در بحثهای توحيدیتعقلی نهج البلاغه آنچه اساس و محور و تكيه گاه همه بحثها و استدلالها واستنتاجها است اطلاق و لاحدی و احاطه ذاتی و قيومی حق است ، علی ( ع ) دراين قسمت داد و سخن را داده است ، نه پيش از او و نه بعد از او كسی بهاو نرسيده است . مساله ديگر " بساطت مطلقه " و نفی هر گونه كثرت و تجزی و نفی هرگونه مغايرت صفات حق با ذات حق است ، در اين قسمت نيز مكرر بحث بهميان آمده است . يك سلسله مسائل عميق و بیسابقه ديگر نيز مطرح است از قبيل : اوليتحق در عين آخريت او و ظاهريت او در عين باطنيتش ، تقدم او بر زمان وبر عدد ، و اينكه قدمت او قدمت زمانی و وحدت او وحدت عددی نيست ،علو و سلطان و غنای ذاتی حق ، مبدعيت |
