است كه جز زهد و كناره گيری چيزی را نمیشناسد و كاری جز عبادت و ذكرندارد ، گوشه خانه يا دامنه كوهی را برای انزوا اختيار كرده ، جز صدایخود چيزی نمیشنود و جز شخص خود كسی را نمیبيند و از اجتماع و هياهوی آنبی خبر است . كسی باور نمیكند كه سخنانی كه در زهد و تنبه و موعظه تااين حد موج دارد و اوج گرفته است از آن كسی است كه در ميدان جنگ تاقلب لشكر فرو میرود ، شمشيرش در اهتزاز است و آماده ربودن سر دشمناست ، دليران را به خاك میافكند و از دم تيغش خون میچكد ، و در همينحال اين شخص زاهدترين زهاد و عابدترين عباد است " . سيد رضی آنگاه میگويد : " من اين مطلب را فراوان با دوستان در ميان میگذارم و اعجاب آنها رابدين وسيله بر میانگيزم " . شيخ محمد عبده نيز تحت تاثير همين جنبه نهج البلاغه قرار گرفته است ،تغيير پردهها در نهج البلاغه و سير دادن خواننده ، به عوالم گوناگون بيشاز هر چيز ديگر مورد توجه و اعجاب او قرار گرفته است چنانكه خود او درمقدمه شرح نهج البلاغه اظهار میدارد . قطع نظر از سخنان علی ، بطور كلی روح علی يك روح وسيع و همه جانبه وچند بعدی است ، و همواره به |
