عارف وارسته دل به دنيا نبستهای را در نظر بگيريد كه عادت به چای وسيگار و افيون طبيعت ثانيه او شده است و تخلف از غذاهائی كه به آنهاعادت كرده موجب مرگ او میشود چنين شخصی چگونه میتواند آزاد و آزادهزيست نمايد . دلبستگی نداشتن شرط لازم آزادگی است اما شرط كافی نيست ، عادت بهحداقل برداشت از نعمتها و پرهيز از عادت به برداشت زياد ، شرط ديگرآزادگی است . ابو سعيد خدری كه از اكابر صحابه رسول خدا است ، آنجا كه در مقامتوصيف حالات آن حضرت بر میآيد اولين جملهای كه میگويد ، اينست :" كان صلی الله عليه و آله خفيف المؤونه " . يعنی رسول خدا كم خرج بود با اندك به سر میبرد ، با مؤونه بسيار كممیتوانست زندگی خود را ادامه دهد . آيا اين فضيلت است كه كسی خفيف المؤونه باشد ؟ اگر صرفا از جنبهاقتصادی در نظر بگيريم كه ثروت كمتری را مستهلك میكند جواب اينست كهنه ، و لااقل فضيلت مهمی نيست . ولی اگر موضوع را از جنبه معنوی ، يعنی از جنبه حداكثر آزادی نسبت بهقيود زندگی مورد مطالعه قرار دهيم ، جواب اينست : آری فضيلت است ،فضيلت بزرگی هم هست ، زيرا تنها با احراز اين فضيلت است كه انسانمیتواند سبكبار و سبكبال زندگی كند ، تحرك و نشاط |
