و اگر احيانا از آن زمينه خارج شده اند از آسمان به زمين سقوط كردهاند .در زبان فارسی شاهكارهايی وجود دارد ، در غزل عرفانی ، غزل عادی ، پندو اندرز ، تمثيلات روحی و عرفانی ، حماسه ، قصيده و غيره ولی چنانكهمیدانيم هيچيك از شعرای ما كه شهرت جهانی دارند در همه اين رشتههانتوانستهاند شاهكار به وجود آورند . شهرت و هنر حافظ در غزل عرفانی ، سعدی در پند و اندرز و غزل معمولی ،فردوسی در حماسه ، مولوی در تمثيلات و نازك انديشیهای روحی و معنوی ،خيام در بدبينی فلسفی ، و نظامی در چيز ديگر است و به همين جهت نمیتوانآنها را با هم مقايسه كرد و ميانشان ترجيح قائل شد ، حداكثر اينست كهگفته شود هر كدام از اينها در رشته خود مقام اول را واجد است . هر يكاز اين نوابغ اگر احيانا از رشتهای كه در آن استعداد داشتهاند خارجشدهاند تفاوت فاحشی ميان دو نوع سخن آنها ملاحظه شده است . شعرای عرب ، چه در دوره جاهليت و چه در دوره اسلام ، نيز چنيناند .در نهج البلاغه آمده است كه از علی عليه السلام سؤال شد : شاعرترينشاعران عرب كيست ؟ ايشان جواب دادند : " « ان القوم لم يجروا فی حلبه تعرف الغايه عند قصبتها ، فان كان لابدفالملك الضليل » " . يعنی اين شاعران در يك ميدان اسب نتاختهاند |