كشندگان او را طرح میكنی ، تو آنجا كه ياری عثمان به سودت بود او راياری كردی و آنجا كه ياری او به سود خود او بود او را واگذاشتی .قتل عثمان خود مولود فتنههايی بود و باب فتنههايی ديگر را بر جهاناسلام گشود كه قرنها دامنگير اسلام شد و آثار آن هنوز باقی است . از مجموعسخنان علی در نهج البلاغه بر میآيد كه بر روش عثمان سخت انتقاد داشتهاست و گروه انقلابيون را ذيحق میدانسته است . در عين حال قتل عثمان رادر مسند خلافت به دست شورشيان با مصالح كلی اسلامی منطبق نمیدانسته است. پيش از آنكه عثمان كشته شود علی اين نگرانی را داشته است و به عواقبوخيم آن میانديشيده است . اينكه جرائم عثمان در حدی بود كه او را شرعامستحق قتل كرده بود يا نه و ديگر اينكه آيا موجبات قتل عثمان را بيشتراطرافيان خود او به عمد يا به جهل فراهم كردند و همه راهها را جز راه قتلعثمان بر انقلابيون بستند ، يك مطلب است و اينكه قتل عثمان به دستورشورشيان در مسند خلافت به مصلحت اسلام و مسلمين بود يا نبود ، مطلب ديگراست . از مجموع سخنان علی بر میآيد كه آن حضرت میخواست عثمان راهی را كهمیرود رها كند و راه صحيح عدل اسلامی را پيشه نمايد . و در صورت امتناع ،انقلابيون او را بركنار و احيانا حبس كنند . |
