همينكه به خلوتگاه صحرا رسيديم آه عميقی از دل بر كشيد و به سخن آغازكرد . در مقدمه سخن فرمود : ای كميل دلهای فرزندان آدم به منزله ظرفها است ،بهترين ظرفها آن است كه بهتر مظروف خود را نگهداری كند پس آنچه میگويمضبط كن . علی در اين سخنان خود كه اندكی مفصل است ، مردم را از نظر پيروی راهحق به سه دسته تقسيم میكند و سپس از اينكه انسانهای لايقی نمیيابد كهاسرار فراوانی كه در سينه انباشته دارد بدانان بسپارد ، اظهار دلتنگیمیكند اما در آخر سخن خود میگويد : البته چنين نيست كه زمين به كلی ازمردان الهی آنچنان كه علی آرزو دارد خالی بماند ، خير همواره و در هرزمانی چنين افرادی هستند هر چند كمند : " « اللهم بلی لا تخلو الارض من قائم لله بحجه اما ظاهرا مشهورا و اماخائفا مغمورا ، لئلا تبطل حجج الله و بيناته . و كم ذا ؟ و اين اولئك ؟اولئك و الله الاقلون عددا و الاعظمون عند الله قدرا ، يحفظ الله بهم حججهو بيناته ، حتی يودعوها نظرائهم ، و يزرعوها فی قلوب اشباههم . هجم بهمالعلم علی حقيقه البصيره ، و باشروا روح اليقين ، و استلانوا و ما استوعرهالمترفون ، و انسوا بما استوحش منه الجاهلون و صحبوا الدنيا بابدانارواحها معلقه بالمحل الاعلی . اولئك خلفاء الله فی ارضه و الدعاه الیدينه ، آه آه شوقا الی رويتهم » " ( 1 ) . چرا ! زمين هرگز از حجت خواه ظاهر و آشكار يا ترسان و پنهان خالینيست زيرا حجتها و آيات الهی بايد باقی بمانند . اما چند نفرند ؟ وكجايند ؟ آنان به خدا قسم پاورقی : 1 - نهج البلاغه حكمت . 147 |