اصل " پند يا بند " قسمت ديگری كه خواستم در حاشيه گفته باشيم اينست كه در ميان ما ، دراجراء امر به معروف و نهی از منكر ، آن چيزی كه بيشتر مورد توجه بوده دووسيله بوده . الان هم میبينيم مردم در اجراء اين اصل توجهشان فقط به هميندو چيز است . آن دو چيز يكی گفتن است و ديگری اعمال زور ، يعنی اولبگوئيم بعد هم اگر از گفتن نتيجه نگرفتيم اعمال زور بكنيم . و به تعبيرديگر كه تعبير سعدی است ما به " پند " معتقد هستيم و " بند " ، اولپند میدهيم و اگر اثر نكند و قدرت داشته باشيم ، به زدن و بستن متوسلمیشويم . اين دو تا را خوب شناختهايم و به اين دو تا آشنائی داريم .البته شك نيست كه گفتن و پند دادن ، وسيلهای است از وسائل . اعمالزور هم به سهم خود در مواردی وسيله ديگری است از وسائل . ولی آيا وسيلهامر به معروف و نهی از منكر منحصر است به همين دو ؟ وسيله ديگر و راهديگری نيست ؟راه اخلاص و عمل در اخبار وارد شده كه امر به معروف و نهی از منكر سه مرحله سه مقامدارد : مرحله قلب ، مرحله زبان ، مرحله يد و عمل . ما معمولا از مرحلهقلب بجای آنكه اخلاص و حسن نيت و علاقه به سرنوشت مسلمانان را درككنيم ، جوش و خروش و عصبانيتهای بيجا میفهميم ، و از مرحله زبان بجایآنكه بيانهای روشن كننده و منطقی بفهميم ، كه قرآن |